موسیقی قرآن در فرآیند ترکیب و آرایش معطوف به معنای واژگان

یکی از ابعاد اعجاز بیانی قرآن، اعجاز در ساختار متن و موسیقی خاص واژگان و آیات قرآن است. این مهم در سیر شکل گیری الفاظ، با دو نگاه برون متنی و درون متنی انعکاس می یابد؛ موسیقی بیرونی قرآن، ره آورد صفات و مخارج حروف، ترکیب زیبای حروف و اعراب، مد حروف، زیادت و حذف حروف، نیز ترکیب حکیمانه واژگان، نقش فواصل و اسلوب خاص قرآن است. اما موسیقی درونی قرآن، از پیوند تنگاتنگ لفظ با معنا محقق می شود؛ لذا همان گونه که ویژگی های ساختاری و تالیفی الفاظ قرآن بر شکل گیری موسیقی متن اثر می گذارند، موسیقی الفاظ و کلمات نیز بر معنای واژگان تاثیرگذار است. موسیقی قرآن در فرآیند اجرا نیز که جامع موسیقی درونی و بیرونی است، در بستر ویژگی های قاری و بسته به توانمندی و شناخت هرچه بیشتر او از قواعد، لحن، مقامات و نغمات قرآنی ظاهر می شود. از این رو، مبتنی بر ره آورد این تحقیق، می توان موسیقی بیرونی و درونی واژگان قرآن را موسیقی ذاتی و موسیقی برخاسته از ویژگی های قاری را موسیقی عارضی قرآن نامید.