بررسی تاثیر فراشناخت درمانی گروهی بر اضطراب مراقبین بیماران مبتلا به اختلال اسکیزوفرنی بستری

اسکیزوفرنی یک اختلال شدید و ناتوان کننده است که در کنار تاثیرات منفی این بیماری بر خود فرد، تاثیرات منفی فراوانی بر مراقب اصلی این بیماران می گذارد و می تواند موجبات اضطراب را در آنان فراهم آورد. درمان فراشناختی به عنوان یکی از درمان های موثر برای طیف وسیعی از اختلالات اضطرابی مورد تایید قرار گرفته است. هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر درمان فراشناختی گروهی بر میزان اضطراب مراقبین بیماران مبتلا به اختلال اسکیزوفرنی بود.
این مطالعه یک کارآزمایی بالینی با استفاده از طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه انجام شد. از میان کلیه مراقبین بیماران مبتلا به اختلال اسکیزوفرنی بستری شده در بیمارستان 22 بهمن قزوین، 60 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند و در نهایت با توجه به ملاک های ورود به پژوهش، تعداد 45 نفر به صورت تصادفی به دو گروه مداخله (23 نفر) و کنترل (22 نفر) تقسیم بندی شدند که با ریزش سه نفر از گروه مداخله تعداد هر کدام از گروه ها به 20 نفر تقلیل یافت. گروه مداخله طی 10 جلسه گروهی 90 دقیقه ای با فاصله 6 روز تحت مداخله فراشناختی ولز قرار گرفتند و در این مدت برای گروه گواه هیچ گونه مداخله درمانی انجام نگرفت. پرسشنامه اضطراب صفت- حالت اسپیلبرگر به عنوان ابزار ارزشیابی در پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری دو ماهه مورد استفاده قرار گرفت. داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و آزمون تحلیل واریانس مختلط بین- درون آزمودنی ها (تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر) و با نرم افزار SPSS نسخه 23 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
نتایج این پژوهش نشان داد که میانگین اضطراب صفت- حالت در گروه مداخله، پس از مداخله درمانی فراشناختی در مقایسه با گروه گواه به طور معناداری کاهش پیدا کرده است (01/0 > P). این نتایج بیانگر آن است که آموزش فراشناخت درمانی گروهی در بهبود اضطراب اثربخش بوده و در پس آزمون و پیگیری در مقایسه با پیش آزمون، اضطراب گروه آزمایش به طور معناداری کاهش یافته است. همچنین بین میانگین نمره اضطراب گروه آزمایش در مرحله پیگیری نسبت به مرحله پس آزمون تفاوت معناداری وجود ندارد (05/0 > P)، که نشان دهنده تداوم اثربخشی این درمان تا مرحله پیگیری بود.
مراقبین بیماران اسکیزوفرنی که تحت درمان فراشناختی قرار گرفتند، نمره اضطراب پایین تری نسبت به گروه شاهد داشتند. بنابراین نتایج حاکی از این است که این درمان باعث کاهش اضطراب مراقبین بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی می شود.