برآورد آب معادل برف با استفاده از داده های سنجنده AMSR-E و مدل GLDAS (مطالعه موردی: حوضه های شمال غرب ایران)

آب معادل برف اطلاعات مهمی برای مدیریت منابع آب ارائه می دهد و اخیرا مورد توجه بسیاری از محققین سنجش از راه دور قرار گرفته است. اگرچه سعی شده است که با استفاده از مدل های بزرگ مقیاس جهانی، آب معادل برف تخمین زده شود، ولی اثرات منطقه ای مانند چگالی برف، توپوگرافی و شرایط هواشناختی محلی ممکن است به عدم قطعیت منجر شوند. در این مطالعه از داده های روزانه سنجنده AMSR-E ماهواره آکووا و مدل جهانی سطح زمین (GLDAS) برای تخمین آب معادل برف روزانه در ایستگاه های برف سنجی حوضه های شمال غرب ایران (حوضه دریاچه ارومیه و غرب حوضه آبریز مازندران) در طول سال های آبی 86-85 الی 90-89 در تاریخ هایی که اندازه گیری برف صورت گرفته بود، استفاده گردید. دلیل انتخاب این محدوده، کوهستانی بودن، بارش زیاد برف و تراکم ایستگاه های برف سنجی نسبت به سایر مناطق کشور بود. با توجه به نتایج به دست آمده، داده های محاسباتی آب معادل برف همبستگی معنی داری در سطح 1 درصد با داده های مشاهداتی داشتند. استفاده از چگالی برف اندازه گیری شده در داده های AMSR-E، باعث افزایش ضریب همبستگی از میزان 27/0 به 55/0 گردید. نتایج نشان داد که بهترین تخمین آب معادل برف در ایستگاه هایی بوده که در سطوح ارتفاعی 1350 الی 1600 متری قرار داشته اند و با افزایش ارتفاع، دقت تخمین به طور قابل توجهی کاهش یافته است. با استفاده از نقشه های آب معادل برف ماهانه مدل GLDAS، آب معادل برف ماهانه برای دوره 2000 الی 2015 برای منطقه مورد مطالعه محاسبه گردید. در اکثر سال ها مورد بررسی، بیشترین میزان آب معادل برف برای ماه های ژانویه و فوریه به دست آمد و در محدوده زمانی ژوئن تا سپتامبر، منطقه مورد مطالعه فاقد ذخیره برفی بود. با توجه به میانگین آب معادل برف سالانه و نمودارهای میانگین های متحرک سه، پنج و هفت ساله، میزان آب معادل برف حوضه های شمال غرب ایران در دوره آماری 2015-2001، روند کاهشی داشته است.