تحلیل جایگاه جامعه پذیری در کتب علوم اجتماعی دوره متوسطه بر اساس آراء تربیتی استاد شهید مرتضی مطهری

این پژوهش به دنبال بررسی جامعه پذیری در کتاب های درسی علوم اجتماعی دوره متوسطه بر اساس آرای شهید مطهری بوده است. کتب شهید مطهری و چهار کتاب علوم اجتماعی دوره متوسطه به عنوان جامعه آماری و به شیوه تمام شماری مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند و واحد تحلیل پاراگراف بوده است. بر اساس یک روش ترکیبی، از روش تحلیل محتوای کیفی برای بررسی آرای شهید مطهری استفاده شد. به منظور تامین روایی چک لیست از نظر متخصصان و ممیزی بیرونی و برای پایایی ابزار از سنجش همبستگی درونی یافته ها در کتاب های مختلف استفاده شد. چهار بعد اصلی احساس تعلق اجتماعی، پذیرش نقش و مسئولیت پذیری، گفتگو و ارتباطات اجتماعی و سنجشگرانه اندیشی و سیزده مقوله زیرین استخراج گردید. سپس، بر اساس چارچوب کدگذاری بر مبنای مولفه ها و مقولات مستخرج از تحلیل کیفی، به بررسی میزان استفاده از این مولفه ها با قابلیت های روش تحلیل عاملی اکتشافی و با نرم افزار PASW20 در کتب درسی علوم اجتماعی پرداخته شد. نتایج حاصل نشان می دهد در بسیاری از دروس این کتب، مولفه های مذکور مورد توجه قرار نگرفته است. بخشی از این نتایج به ماهیت دروس جامعه شناسی که در مورد آشنایی با این رشته است مربوط است، ولی بخشی نیز حاکی از کم توجهی به این آموزه ها در تدوین کتب درسی مرتبط است.