تهیه و ساخت مقیاس باورهای وجودی بر اساس قرآن کریم (با تاکید بر دیدگاه علامه طباطبائی) در بین افراد مبتلا به بیماری مولتیپل اسکلورزیس (ام اس)

1دانشجوی دکتری مشاوره دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، تهران
2هیات علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
3استاد گروه سنجش و اندازه گیری، دانشگاه علامه طباطبائی
چکیده
هدف از انجام پژوهش حاضر ساخت و هنجاریابی مقیاس باورهای وجودی بر اساس قرآن کریم (با تاکید بر دیدگاه علامه طباطبائی) در بین افراد مبتلا به مولتیپل اسکلورزیس (ام اس) بود. جامعه آماری این پژوهش را کلیه مبتلایان به ام اس بیمه شده تامین اجتماعی مراجعه کننده به داروخانه 13 آبان، 29 فروردین، هلال احمر و شهید کاظمی در شهر تهران تشکیل دادند که از بین آن ها، داروخانه 13 آبان به روش تصادفی ساده انتخاب شد. نمونه پژوهش شامل 150 نفر از مبتلایان بود. ابزار پژوهش، پرسشنامه باورهای وجودی با در نظر گرفتن 39 گویه بود. بررسی مقدماتی پرسشنامه با تایید روایی صوری و محتوایی پرسشنامه، بر روی 30 نفر با در نظر گرفتن مقدار آلفای کرونباخ (97/0) و همبستگی گویه ها با نمره کل، نشان داد که پرسشنامه با 39 گویه قابل اجرا بر روی نمونه اصلی است. سپس، پایایی پرسشنامه با مقدار آلفای کرونباخ (77/0) و حذف 2 گویه به دلیل عدم همبستگی با نمره کل، مورد تایید قرار گرفت. بررسی روایی سازه پرسشنامه با استفاده از روش تحلیل عاملی نشان داد که ابتدا مقدار KMO برابر 687/0 بود و آزمون بارتلت نیز در سطح (01/0>P) معنادار بود. همچنین برای استخراج عوامل اولیه مقیاس باورهای وجودی با استفاده از روش تحلیل مولفه های اصلی و چرخش واریماکس، تعداد 4 عامل با در نظر گرفتن گویه هایی با بارعاملی بالاتر از 3/0 در نظر گرفته شد؛ بنابراین پس از حذف گویه های ناخالص، تعداد 25 سوال و 50 گزینه در 4 عامل نام گذاری شدند که عبارت بودند از: 1- بودن در جهان معنادار 2- ایمان و حقیقت 3- خودآگاهی و مسئولیت 4- بخشش و عشق به دیگران. پایایی و همسانی درونی پرسشنامه 25 سوالی با روش آلفای کرونباخ (70/0) مورد تایید قرار گرفت. خرده مقیاس های محاسبه شده و نمره کل پرسشنامه با ضریب همبستگی پیرسون نشان از همبستگی معنادار در سطح (01/0>P) داشت. همچنین در نهایت نمرات استاندارد و هنجار شده پرسشنامه به تفکیک هر عامل محاسبه شد. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که پرسشنامه باورهای وجودی مبتلایان به ام اس به عنوان یک ابزار پایا و استاندارد قابلیت استفاده در موقعیت های پژوهشی و بالینی را دارد.