ارزیابی تاثیر گرمایش جهانی بر پهنه های مستعد فرسایش بادی در غرب دشت مرکزی و شرق زاگرس میانی ایران

مسئله گرمایش جهانی و گرم شدن سریع هوا در دهه های اخیر را می توان یکی از مشکلات فراروی بشر در هزاره ی سوم دانست. از سوی دیگر، افزایش متوسط دمای جهانی به تغییر در میزان، نوع و الگوی توزیع مکانی و زمانی بارش منجر شده است. بالا بودن دما و کمبود بارش در سطح زمین، زمینه را برای تاثیرپذیری سطح زمین از باد افزایش می دهد؛ بنابراین، در مناطقی که با افزایش دمای ناشی از گرمایش جهانی و کاهش بارش مواجه هستند، فرسایش بادی تشدید می یابد. در این پژوهش، به بررسی تاثیر گرمایش جهانی بر میزان فرسایش پذیری خاک حاصل از باد، در غرب دشت مرکزی و شرق زاگرس میانی ایران پرداخته شد. برای پهنه بندی مناطق مستعد فرسایش بادی، از مدل اثر باد بر فرسایش که لویز پلتیر (Peltier، 1950) ارائه کرده است، استفاده شد. همچنین برای پیش بینی دما و بارش در آینده ی محدوده ی پژوهش، از مدل مجیک سنجن استفاده شد. در ابتدا به پهنه بندی میزان تاثیرپذیری خاک از باد در دوره ی کنونی پرداخته شد. نتایج پژوهش نشان داد که دشت مرکزی ایران، تحت شرایط دما و بارش دوره ی کنونی کاملا مستعد فرسایش بادی شدید است. همچنین در مناطق مرتفع و قلل کوه های زاگرس، باد نقش بسیار ناچیزی در فرسایش خاک دارد. این پژوهش نشان داد که در اثر گرمایش جهانی در دهه های آتی، پهنه هایی که در آنها فرسایش بادی شدید است، توسعه می یابد و مناطقی از دامنه های شرقی کوه های زاگرس که در دوره ی کنونی، باد در فرسایش خاک آن نقش چندانی ندارد، در آینده مستعد فرسایش بادی شدیدی هستند.