ارزیابی دما- فشار و جایگاه زمین ساختی توده آذرین درونی قلعه یغمش (باختر استان یزد) با به کارگیری شیمی کانی ها

توده آذرین درونی منطقه قلعه یغمش در کرانه باختری استان یزد و در بخش میانی پهنه ماگمایی ارومیه- دختر جای دارد. این توده آذرین، با طیف سنگ‏ شناسی کوارتزدیوریت، تونالیت و گرانودیوریت، به سن الیگوسن، درون سنگ‏ های آتشفشانی (با ترکیب ریولیت، ریوداسیت و نیز توف آندزیتی، ریوداسیتی و ریولیتی به سن ائوسن) نفوذ کرده است. تونالیت‏ ها و گرانودیوریت‏ های بررسی شده دارای انکلاوهای میکروگرانولار مافیک با ترکیب کوارتزدیوریت هستند. بررسی شیمی کانی‏ های کوارتزدیوریت، تونالیت، گرانودیوریت و انکلاوهای بررسی‏ شده نشان می دهد که ترکیب پلاژیوکلازها از الیگوکلاز تا لابرادور است. آمفیبول‏ ها منیزیم بالایی داشته و از نوع کلسیک (منیزیوهورنبلند) هستند. بیوتیت تونالیت‏ های بررسی‏ شده نیز منیزیم بالایی دارد. در کوارتزدیوریت، کلینوپیروکسن‏ ها از نوع اوژیت و در انکلاوهای میکروگرانولار مافیک، از نوع اوژیت-دیوپسید هستند. دماسنجی کلینوپیروکسن دمای 1125-1100 درجه سانتیگراد و دماسنجی هورنبلند- پلاژیوکلاز دمای نزدیک به 900-730 درجه سانتیگراد را نشان می‏ دهند. برپایه ترکیب منیزیوهورنبلندها، فشار به دست آمده برای این سنگ‏ ها 75/1-5/1 کیلوبار است؛ ازاین رو، ژرفای تبلور این کانی‏ ها برابر 5/5 تا 5/6 کیلومتر دانسته می شود. برپایه یافته های صحرایی، سنگ نگاری و شیمی کانی ها، سرشت ماگمای توده گرانیتوییدی بررسی‏ شده کالک‏ آلکالن نوع I، با فوگاسیته اکسیژن بالا در هنگام تبلور و محیط پیدایش آن را کمان آتشفشانی و فرورانش دانسته می شود.