بررسی بیان ایمونوهیستوشیمیایی نشانگر پیش بدخیمی 19CK در واکنش های لیکنوییدی دهانی در مقایسه با لیکن پلان، سرطان سلول سنگفرشی و مخاط نرمال دهان

لیکن پلان OLP (Oral lichen planus)، یک بیماری نسبتا شایع و مزمن پوستی با زمینه ی ایمونولوژیک است که غالبا مخاط دهان را گرفتار می کند. واکنش لیکنوییدی OLR (Oral lichenoid reaction) نیز ضایعات مخاطی هستند که از نظر بالینی و بافت شناسی به OLP (Oral lichenoid reactions) شباهت داشته و در واکنش به مصرف برخی از داروها یا مواد سنتتیک در دهان بروز می کنند. احتمال بروز تغییرات دیسپلاستیک در هر دوی این ضایعات مطرح شده است. از طرفی کارسینوم سلول سنگفرشی دهان SCC (Squamous cell carcinoma) نیز یکی از بدخیمی های شایع دهان محسوب می شود. هدف از این مطالعه، بررسی تغییرات بیان نشانگر سایتوکراتین 19 (CK19) در OLP ،OLR ، OSCC (Oral squamous cell carcinoma) و مخاط طبیعی دهان از نظر شدت رنگ پذیری و نیز الگوی رنگ پذیری و مقایسه ی آنها با یکدیگر می باشد.
این مطالعه ی توصیفی- تحلیلی گذشته نگر، بر روی 70 نمونه به دست آمده از بلوک های پارافینی شامل 20 نمونه ی OLP، 20 نمونه ی OLR، 20 نمونه ی OSCC و 10 نمونه ی مخاط طبیعی دهان انجام شد. شدت و الگوی بیان نشانگر سایتوکراتین 19 توسط تکنیک رنگ آمیزی ایمونوهیستوشیمیایی با روش Envision مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. کلیه ی نتایج توسط نرم افزار SPSS نسخه ی 20 و آزمون های آماری رگرسیون دو طرفه تجزیه و تحلیل شدند.
به نظر می رسد بین بیان نشانگر سایتوکراتین 19 در نواحی سوپرابازال و نوع ضایعه ارتباط وجود داشته باشد و این ارتباط معنی دار می باشد (p value < 0/001) . به علاوه در خصوص الگوی رنگ پذیری، در بیماران OSCC و OLR بیشتر الگوی پیوسته (Continious) و در بیماران OLP بیشتر الگوی ناپیوسته (Interrupted) مشاهده شد. در مخاط نرمال نیز این توزیع متعادل بود.
افزایش بیان سایتوکراتین 19، بطور چشمگیری با منطقه ی بیان (بازال و سوپرابازال) و نوع ضایعه همسو می باشد. همچنین الگوی بیان سایتوکراتین 19 در OLR و OSCCشباهت زیادی دارد. بنابراین شاید بتوان از این نشانگر پروتئینی به عنوان وجه تمایز و ابزار تشخیصی لیکن پلان و ضایعات لیکنوییدی و نیز احتمال تغییرات بدخیمی در ضایعات لیکنوییدی استفاده نمود.