تاثیر روش کاربرد و سطوح مختلف کود گاوی بر عملکرد و غلظت برخی عناصر غذایی گیاه سیر (Allium sativum)

مدیریت افزودن کود یکی از عوامل ضروری جهت موفقیت در کشت گیاهان دارویی است. کاربرد صحیح عناصر غذایی، نه تنها نقش اساسی در افزایش عملکرد دارد، بلکه در بهبود کیفیت محصول تولید شده نیز موثر است. کود دامی دارای مزایایی اکولوژیکی و زراعی است اما پخش سطحی آن در مزرعه نیازمند دسترسی به مقادیر زیادی از این کود است که هزینه اقتصادی و زیست محیطی را به دنبال دارد ، بنابراین هدف از پژوهش حاضر ارزیابی اثر روش کاربرد و سطوح مختلف کود گاوی بر عملکرد و غلظت برخی عناصر غذایی گیاه سیر بود.
آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در سال زراعی 94-1393 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه سطح کود گاوی (27، 40 و 53 تن در هکتار) و دو روش کاربرد کود (پخش سطحی و زیرسطحی) بودند. در این آزمایش صفاتی چون رنگدانه های فتوسنتزی، ارتفاع بوته، تعداد سیرچه، وزن سیرچه، عملکرد، غلظت نیتروژن، غلظت فسفر، غلظت پتاسیم، غلظت گوگرد و غلظت نیترات سیر اندازه گیری شد.
نتایج نشان داد بیشترین میزان کلروفیل b در تیمار پخش سطحی 27 تن کود گاوی در هکتار با میانگین 23/1 میلی گرم بر گرم مشاهده گردید. بالاترین ارتفاع بوته برای کاربرد زیرسطحی 53 تن کود گاوی در هکتار و پخش سطحی 40 تن کود گاوی در هکتار به ترتیب با میانگین 8/52 و 3/53 سانتی متر مشاهده شد. بیشترین تعداد سیرچه در بوته با میانگین 78/10 سیرچه در تیمار پخش سطحی 40 تن کود گاوی در هکتار به دست آمد. بیشترین وزن سیرچه در تیمارهای کاربرد زیرسطحی و سطحی 53 تن کود گاوی در هکتار به ترتیب با میانگین 58/4 و 94/4 گرم مشاهده شد. بیشترین غلظت نیتروژن مربوط به کاربرد سطحی 43 تن در هکتار کود گاوی با میزان 9/1 گرم بر کیلوگرم بود، اما بالاترین میزان فسفر در کاربرد زیرسطحی 53 تن کود گاوی در هکتار با میانیگن 8/1 گرم بر کیلوگرم حاصل شد. کاربرد زیرسطحی 27 تن کود گاوی در هکتار غلظت پتاسیم بیشتری نسبت به سایر تیمارها نشان داد. غلظت گوگرد در روش زیرسطحی نسبت به پخش سطحی کود گاوی 6/6 درصد افزایش داشت. تیمارهای کاربرد زیرسطحی 27 و 40 تن در هکتار و تیمار پخش سطحی 53 تن در هکتار دارای بالاترین میزان عملکرد بودند. غلظت پایین نیترات با کاربرد زیرسطحی 40 تن در هکتار و پخش سطحی 27 و 53 تن در هکتار کود گاوی مشاهده شد.
با توجه به نتایج، در میان تیمارهای کاربردی، تیمار زیرسطحی 40 تن کود گاوی در هکتار بهترین بود، چون دارای بیشترین عملکرد بود و غلظت نیترات در گیاه را نیز کاهش داد.