بررسی و تحلیل تشبی هات درباری در قصاید سیف فرغانی

بسیاری از شاعران ایرانی از دیرباز در دربار صاحبان قدرت سیاسی حضور مقطعی یا دائمی داشته اند؛ اما بوده اند شاعران آزادهای که هیچگاه گرد قدرت نگشته اند و یا پس از مدتی به دلایل گوناگون ترک سلطانی را ترک کردهاند. حضور یا پشتپازدن به قدرت، در شکلدادن تصاویر شعری شاعران تاثیر گذار بوده است. در این مقاله تاثیر دربار بر تشبی هات اشعار سیف فرغانی به عنوان شاعری که از دربار و امتیازهای حکومتی بریده بررسی میشود. برای رسیدن به هدف پژوهش، عناصر درباری، به یازده بخش تقسیم شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که در میان یازده بخش عناصر درباری، حوزه نقد رایج و پدیده های گرانقیمت و نفیس بیشترین بسامد و حوزه پارچه های قیمتی کمترین بسامد را به خود اختصاص دادهاست. سیف از این عناصر درباری نه در مدح امیران و سلاطین زمان بلکه در برخی از موارد به مذمت و نکوهش آنها نیز پرداخته است. او عمدتا از این تشبی هات درباری در فخر و مباهات خویش، مدح و توصیف معشوق و بیان اندیشه های دینی و اجتماعی بهره برده است. این رویکرد ناظر بر این است که هرچند ممکن است شاعران علیه اهداف و آمال حکومتی بشورند، تحت تاثیر سنتهای ادبی و روح حاکم بر زمانه هستند.