تحلیل چندپارامتره آلودگی آبخوان قزوین بر مبنای نقشه کاربری اراضی و با استفاده از تکنیک خوشه بندی K-means

از راهکارهای اساسی برای پیشگیری افزایش آلودگی آب زیرزمینی، شناسایی مناطق بحرانی آلوده شده با توجه به نوع کاربری در آن آبخوان است. در بیشتر پژوهش ‏های پیشین منابع آلاینده و آلودگی آبخوان به صورت تک پارامتری یا منحصر به یک نوع کاربری در نظر گرفته شده و تحلیل کیفی آبخوان فقط مربوط به یک آلاینده است. از این رو، در تحقیق حاضر با به کارگیری تکنیک خوشه بندی و با توجه به کاربری اراضی وضع موجود، نقشه پهنه ‏بندی کیفی بر اساس ترکیب چند پارامتر استخراج شد. به بیان دیگر، با درنظرگرفتن سه پارامتر کیفی نیترات (NO3)، آرسنیک (As) و کل مواد جامد محلول (TDS)، به ترتیب برای سه نوع کاربری کشاورزی، صنعتی و شرب با به‏ کارگیری تکنیک خوشه بندی کلاسیک، پهنه بندی آلودگی آبخوان قزوین تهیه شد. تعداد خوشه های بهینه بر اساس شاخص دیویس- بولدین پنج خوشه تعیین شد. نتایج نشان می‏دهد با توجه به استاندارد جهانی آب شرب و درنظرگرفتن سه پارامتر منتخب، مناسب ترین خوشه (C1) با مساحت 22 درصد در نواحی شمالی آبخوان بوده و به سمت نواحی مرکزی، که تمرکز فعالیت های کشاورزی و صنایع است، آلودگی در آبخوان (خوشه های C4 و C5) با مساحت 35 درصد به عنوان نامناسب ترین منطقه شناخته شده است.