پیش بینی جریان روزانه در حوضه آبریز رودخانه تلوار با مدل های هوشمند

دبی رودخانه ها به‏دلیل تغییرات درخور توجه زمانی و مکانی در مطالعات هیدرولوژی و برنامه ریزی مدیریت منابع آب اهمیت فراوانی دارد. در علوم مهندسی آب، سعی بر این است که با استفاده از سری زمانی داده های ثبت شده، اقدام به برآورد جریان رودخانه شود. افزایش دقت پیش‏بینی های یاد شده می‏تواند در برنامه ریزی دقیق تخصیص منابع آب موثر باشد. در این پژوهش از سه روش برنامه ریزی بیان ژن، روش حداقل مربعات ماشین بردار پشتیبان و شبکه عصبی موجکی برای برآورد جریان رودخانه تلوار در حوضه آبخیز قروه دهگلان استفاده شده و کارایی آنها مقایسه شد. به این منظور داده های 10 ساله دبی رودخانه (1381-1391) به منظور مدل‏سازی استفاده شد. برای مدل‏سازی با روش‏های یادشده، 75 درصد از داده ها به عنوان داده های آموزش و 25 درصد نیز به منزله داده های اعتبارسنجی مدل استفاده شدند. نتایج به دست آمده نشان داد پیش‏بینی مدل جریان با تاخیر دو روز قبل جریان در رودخانه در هر سه روش دقت قابل قبولی دارد، به طوری که معیار ضریب تبیین در مرحله اعتبارسنجی در بهترین مدل به ترتیب برای برنامه ریزی بیان ژن، ماشین بردار پشتیبان و شبکه عصبی موجک برابر با 94/0، 92/0 و 90/0 بودند. همچنین، مقایسه سه مدل نشان داد روش ماشین بردار پشتیبان نسبت به دو روش دیگر عملکرد بهتری دارد و نیز دقت پیش‏بینی در این مدل با افزایش تعداد تاخیرها به چهار و پنج روز قبل افزایش می‏یابد.