پیش بینی وضعیت منابع آب تحت اثر تغییرات اقلیم به کمک مدل ANFIS و سناریوهای گردش عمومی جو (مطالعه موردی:حوضه زیارت شهر گرگان)

وضعیت آتی منابع آب متاثر از تغییرات اقلیم در هر منطقه است و شبیه‏سازی بارش-رواناب برای دوره های آینده سهم مهمی در مدیریت منابع آب خواهد داشت. تغییر اقلیم می‏تواند توسط مدل گردش عمومی جو و سناریوهای مختلف اقلیمی شبیه‏سازی شود. در این تحقیق، اثر تغییرات اقلیم بر رواناب، بارش، دما و منابع آب منطقه زیارت استان گلستان بررسی شد. از مدل گردش عمومی جو HadCM3 تحت سناریوهای اقلیمی A1B، A2 و B1 برای سه دوره آتی 2011 تا 2030، 2046 تا 2065 و 2080 تا 2099 استفاده شد. برای ریزمقیاس نمایی خروجی های مدل HadCM3، مدل ANFIS به کار برده شد. نتایج آزمون t در سطح اعتماد 95 درصد نشان داد هیچ اختلاف معناداری بین نتایج مشاهده‏ای و شبیه‏سازی شده وجود ندارد. مقادیر پیش‏بینی شده بیان کننده افزایش دما به مقدار 32/0 تا 77/1 درجه سانتی‏گراد است و کاهش میزان بارندگی نیز برای دوره های آتی به میزان 60/1 تا 46/31 میلی‏متر خواهد بود. در ادامه، داده های به دست آمده به همراه نقشه شماره منحنی (CN) و خصوصیات فیزیوگرافی زیرحوضه، به دست آمده از نرم افزار ArcGIS، به عنوان ورودی به مدل HEC-HMS وارد شد تا دبی در دوره های اقلیمی آینده شبیه‏سازی شود. نتایج نشان می دهد در هر سه سناریوی افق‏های 2020، 2055 و 2090، دبی پیک و حجم سیلاب کاهش یافته است و در هر سه افق یادشده، بیشترین کاهش مربوط به سناریوی A2 است. درصد کاهش دبی پیک و حجم تخلیه برای هر سناریو به ترتیب 72/1 و 83/1، 06/3 و 07/3، 43/4 و 48/4 برای دوره های آتی به دست آمد. نتایج اجرای مدل، بیان می کند که آبگیری مناسبی در پشت مخازن صورت نمی گیرد. در نهایت، برای حل این مسئله راهکارهایی ارائه شد.