بررسی فلزات سنگین نزولات جوی در حوضه آبخیز شهری بجنورد

با بررسی غلظت فلزات سنگین موجود در نزولات جوی، اطلاعات مهمی در مورد منابع آلاینده ها در اتمسفر فراهم می گردد. از این رو در این مطالعه با هدف کمک به مدیران شهری در کنترل آلودگی شهر بجنورد، اقدام به اندازه گیری غلظت فلزات سنگین سرب، روی و مس در نمونه های آب باران حوضه شهری بجنورد در دو فصل پاییز و بهار شد.
این مطالعه به صورت توصیفی و تحلیل مقطعی انجام شد. برای اندازه گیری فلزات سنگین، تعداد 24 نمونه آب باران تهیه گردید و با استفاده از دستگاه جذب اتمی، مقدار غلظت فلزات سنگین موجود در نمونه های باران اندازه گیری شد.
نتایج نشان از قلیایی بودن pH در حوضه شهری بجنورد دارد. همچنین غلظت فلزات سنگین موجود در آب باران نیز در مقایسه با استانداردهای جهانی WHO و EPA، دارای اختلاف معنی دار (0/05>P) و کمتر از مقدار استانداردها است. همچنین نتایج آزمون همبستگی پیرسون (correlation Pearson) حاکی از آن است که بیشترین همبستگی مثبت بین عنصر روی و مس در نمونه های باران پاییز و بهار به ترتیب برابر با (0/733=r) و (0/190=r) برقرار است. این همبستگی با استفاده از آنالیز خوشه ایبه روش سلسله مراتبی مورد تایید قرار گرفت.
پایین بودن مقادیر pH و از طرفی پایین بودن مقدار غلظت فلزات سنگین در مقایسه با استانداردهای جهانی، نشان از آلودگی پایین آب باران به فلزات سنگین است و خطری برای سلامتی مردم شهر وجود ندارد. غلظت عناصر سنگین در محدوده شهری حوضه های آبخیز شهری بیشتر از سایر سطوح حوضه بوده و بیشترین آلودگی مربوط به عنصر سرب در منطقه مسکونی و تجاری است که بیشترین ترافیک شهری در آن برقرار است. آلودگی فلزات سنگین در فصول مختلف نیز متغیر بوده و در نمونه های آب باران مربوط به فصل بهار بیشتر از پاییز است.