سرمایه اجتماعی و عوامل مرتبط با آن در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2

سرمایه اجتماعی مجموعه هنجارهای موجود در سیستم های اجتماعی است که امکان مشارکت افراد در اقدامات اجتماعی به منظور کسب سود متقابل را فراهم می نماید. تحقیقات بیانگر نقش سرمایه اجتماعی به عنوان یکی از تعیین کننده های اجتماعی موثر بر پیامدهای سلامتی و یکی از عوامل موثر در پیشگیری و کنترل بیماری دیابت است. از این رو پژوهش حاضر به بررسی سرمایه اجتماعی و عوامل مرتبط با آن در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 پرداخت.
پژوهش حاضر یک مطالعه مقطعی بود که روی 326 بیمار مبتلا به دیابت نوع 2 مراجعه کننده به انجمن دیابت ایران در سال 1395 و از طریق نمونه گیری در دسترس انجام شد. ابزار جمع آوری داده ها در این پژوهش، پرسشنامه سرمایه اجتماعی اونیکس و بولن(Onyx and Bullen) بود. این پرسشنامه 36 گویه ای دارای 8 حیطه است که دامنه نمرات حیطه ها بین صفر تا صد است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های t-test، ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل واریانس یک طرفه و رگرسیون خطی چندگانه انجام شد.
میانگین سنی بیماران 55/33 سال بود. میانگین و (فاصله اطمینان 95 درصد) نمره سرمایه اجتماعی افراد شرکت کننده در پژوهش45/72 به دست آمد. بین حیطه های هشت گانه سرمایه اجتماعی، بیشترین میانگین نمره مربوط به حیطه ارتباطات کاری68/06 و کمترین میانگین نمره مربوط به حیطه مشارکت در اجتماعات محلی 30/45 بود. نتایج الگوی رگرسیونی چند متغیره نشان داد که متغیر جنسیت با حیطه اعتماد و امنیت دارای ارتباط معنادار است بطوریکه زنان نسبت به مردان از نمره اعتماد و امنیت پایین تری برخوردار بودند. همچنین وضعیت اقتصادی با حیطه ارزش زندگی و تحصیلات با حیطه های ارزش زندگی، مشارکت در اجتماعات محلی، پیشگامی در فعالیت های اجتماعی، ارتباط با دوستان و خانواده و سرمایه اجتماعی کل دارای ارتباط آماری معنادار و مثبت است.
با توجه به یافته های مطالعه حاضر زنان، بیماران با تحصیلات پایین تر و فقیرتر از نظر وضعیت اقتصادی به دلیل پایین بودن سرمایه اجتماعی و مولفه های آن در معرض خطر بیشتری برای عدم پذیرش درمان و در نتیجه عدم کنترل مطلوب قند خون قرار دارند، لذا مداخلات مربوط به ارتقای سرمایه اجتماعی در این گروه ها باید با جدیت بیشتری دنبال گردد.