تحلیل اسفاری مثنوی منطق الطیر عطار و پاسخ به دو سوال در مورد سرنوشت هدهد در این داستان

مراتبی را که پرندگان و هدهد در داستان رمزی منطق الطیر میگذرانند میتوان با اسفار اربعه تطبیق داد. این تطبیق کمک میکند در مورد شخصیت پرندگان و بخصوص هدهد و سرنوشت او به جمع بندی قابل قبولی دست یابیم.هدهد در طول داستان رهبری سفر را به عهده دارد؛ بنابراین توقع میرود تصویری که در آغاز داستان از او عرضه می شود مرشدی با شهامت، استوار و ثابت قدم باشد در حالیکه عطار هدهد راآشفته دل و بی قرار معرفی میکند:هدهد آشفته دل، پر انتظار
در میان جمع آمد بی قرار
(منطق الطیر، عطار نیشابوری،ص262)
علت این آشفتگی، انتظار، بی قراری و اصرار هدهد برای هدایت پرندگان چیست و از کجا نشات میگیرد؟ در صفحات آخر این مثنوی و بخصوص در پرده آخر داستان، عطار، سی مرغ زار را در سراپرده سیمرغ توصیف میکند و از سرنوشت آنها سخن میگوید؛ اما هیچ نشانی از هدهد به دست نمیدهد. هدهد کجاست و چه بر سر او آمده است؟
در این مقاله برآنیم که با بررسی تطبیقی شخصیتهای منطق الطیر(پرندگان و هدهد) با نظریه اسفار اربعه ضمن پاسخ به این سوالات، دیدگاه عطار را در مورد مراتب صعود و سلوک عرفا بررسی کنیم.