سیستان باستان

سیستان در سنن زردشتی جایگاه خاصی دارد از محوربودن حوزه هامون در زامیادیشت تا ظهور سه منجی دین زردشتی از دریاچه هامون؛ اگرچه درمورد زمان و زادگاه زردشت نظر یکسانی وجود ندارد؛ اما گراردو نیولی در کتاب پژوهش‌های تاریخی درباره سیستان باستان که در سال 1967 در رم تالیف کرد و نظریه خود مبنی بر اینکه زادگاه زردشت در سیستان بوده را مطرح کرد. در این کتاب که مدخلی برای آثار بعدی او هم به‌شمار می‌آید (زمان و زادگاه زردشت2، از زردشت تا مانی3 و زردشت در تاریخ4)، نویسنده با بررسی داده‌هایی از منابع ایرانی کتیبه‌های هخامنشی، اوستا، کتب پهلوی و منابع فارسی عربی و کلاسیک (به‌طورخاص دیودور سیسیلی) زادگاه زردشت را در سیستان و مکان ایران ویچ را حوضه آبگیر رود هیرمند در کوه‌های هندوکش تعیین می‌کند. نیولی طی مقالات پژوهشی خود که بیشتر آ نها درباره تاریخ ایران باستان و مذاهب پیش از اسلام ایران و سرزمین‌های مجاور است، تقریبا به‌صورت مداوم نظریات پیشین خود را با توجه به تحقیقات جدیدتر اصلاح کرده‌است؛ اما نکته قابل‌توجه در تالیفات این پژوهنده آن‌است که چارچوب اولیه و اصلی این تطور نظریات نویسنده در طی سی سال تحقیقات علمی‌اش مفید خواهد‌بود.