بررسی واژه های غریب و نادر گونه هروی کهن و کاربرد آنها در گویش معاصر هرات

زبان فارسی نو کلیتی نمودیافته در همه متون و نوشته های فارسی نیست بلکه در پاره‏ای از حوزه های جغرافیایی با اندک تفاوت هایی در واژه ، صرف ونحو و آوا، صورت های کاربردی گوناگونی پیدا کرده که اصطلاحا به آنها «گونه های زبانی» می گویند. کشف ویژگی های زبانی هر یک از گونه های کهن و بازجست آنها در زبان متداول همان حوزه، از پژوهش‏های بایسته زبانی است. این مقاله کوششی برای نیل به این مهم در حوزه هرات و گونه هروی کهن است. از آنجاکه طبقات‏الصوفیه خواجه عبدالله انصاری کهن‏ترین، کامل‏ترین و گفتاری‏ترین متن باقی‏مانده از فارسی نوین حوزه هرات است، کشف ویژگی های زبانی آن می‏تواند نمایانگر مشخصات گونه هروی کهن باشد که این مهم در قالب اثری از نگارنده منتشر شده است. بازجست واژه ها و لغات نادری که در طبقات به کار رفته اما در فارسی معیار امروزی رواج ندارند، در میان واژه هایی که امروزه در هرات و شهرهای اطراف آن به کار می‏روند و تحلیل آنها، موضوع این نوشتار است که با استفاده از مطالعه کتابخانه‏ای و در مواردی معدود به کمک برخی شنیده های میدانی و به روش توصیف و تحلیل محتوا نگاشته شده است.