اثر زمان محلول پاشی عناصر ریزمغذی نانو بر صفات کمی و کیفی در 18 ژنوتیپ گندم دوروم دیم

با توجه به کمبود عناصر کم مصرف و نیاز مبرم به غنی سازی زیستی در گیاهان مهم و راهبردی در تغذیه جامعه انسانی همچون گندم، ضرورت ایجاب می کند تا هرگونه راهکاری برای بهینه کردن تولید و کیفیت این محصول مورد ارزیابی قرار گیرد. از طرف دیگر یکی از راه های ساده برای نیل به خودکفایی و جامعه ای سالم و تندرست، اضافه کردن عناصر کم مصرف به خاک و یا مصرف آن به صورت محلول پاشی می باشد. به منظور بررسی اثرات زمان های مختلف محلول پاشی نانو کلات سوپرپلاس برعملکرد و اجزای آن و درصد پروتئین دانه در ارقام و لاین های گندم دوروم دیم، آزمایشی در سال زراعی 94-1393 در منطقه مغان به صورت اسپیلت پلات بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل زمان محلول پاشی کود نانو کلات سوپر پلاس (شرکت بیوزر) با غلظت دو در هزار در چهار زمان (زمان پنجه زنی، خوشه دهی، دانه بندی و شاهد (عدم محلول پاشی)) به عنوان عامل اصلی و رقم و لاین های گندم دوروم در 18 سطح به عنوان عامل فرعی بودند. صفات موردبررسی شامل طول بوته، تعداد پنجه و پنجه بارور، طول پدانکل، طول خوشه، تعداد سنبلچه، تعداد دانه در سنبله، وزن دانه در خوشه، وزن کاه، وزن دانه در کل بوته، وزن کل بوته، تعداد روز تا ظهور سنبله، تعداد روز تا رسیدن، وزن هزار دانه، درصد پروتئین و عملکرد دانه بودند. نتایج نشان داد که زمان محلول پاشی اثر معنی داری بر صفات مورد ارزیابی داشت. محلول پاشی در زمان پنجه زنی مناسب ترین اثر و عدم محلول پاشی (شاهد) کمترین تاثیر معنی دار بر صفات اندازه گیری شده را داشت. ارقام نیز ازنظر صفات موردبررسی تفاوت معنی داری با هم نشان دادند. هم چنین اثر متقابل زمان محلول پاشی × ارقام مختلف نشان داد که بیشترین درصد پروتئین و عملکرد دانه در محلول پاشی عناصر ریزمغذی در مرحله پنجه زنی به ترتیب در لاین های L5 (23/12 درصد) و L16 (2948 کیلوگرم در هکتار) به دست آمد. هم چنین کمترین درصد پروتئین در مرحله پنجه زنی در رقم دهدشت (10/9 درصد) و کمترین عملکرد دانه در عدم محلول پاشی در رقم سیمره و مرحله دانه بندی در لاین L7 (70/771 کیلوگرم در هکتار) به دست آمد.