شبیه سازی هیدروگراف سیل و تحلیل ارتباط آن با سنجه های سیمای سرزمین در حوضه آبخیز عموقین، استان اردبیل

نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
شناخت فرایند سیلاب از نظر خصوصیات موثر کاربری اراضی ضروری است. به این منظور، سنجه های سیمای سرزمین برای کمی کردن خصوصیات مکانی لکه ها و کلاس‏های کاربری اراضی در سیمای سرزمین کاربرد دارند و می‏توانند در درک آثار فعالیت‏های انسانی مفید باشند. هدف پژوهش حاضر، ارزیابی کارآمدی مدل HEC-HMS در شبیه‏سازی بارش رواناب حوضه‏ آبخیز عموقین و ارتباط و همبستگی بین سنجه های سیمای سرزمین و مولفه های هیدروگراف است. به این منظور، مدل HEC-HMS با روش SCS-CN در تلفات، روش هیدروگراف واحد SCS در تبدیل بارش رواناب و روش ماسکینگام در روندیابی اجرا شد. پارامترهای ورودی مدل در شش رویداد با تابع هدف نش ساتکلیف بهینه شده و در سه رویداد دیگر اعتبارسنجی شد. مدل با بارش طرح 25 ساله اجرا و مولفه های هیدروگراف شبیه‏سازی شده استخراج شد و سنجه های سیمای سرزمین با استفاده از نرم‏افزار Fragstats در سطح سیما کمی شدند. سنجه های مناسب سیمای سرزمین با روش PCA و براساس هدف تحقیق انتخاب و تحلیل همبستگی و رگرسیون در محیط برنامه‏نویسی R انجام شد. براساس نتایج، میانگین معیار نش ساتکلیف به میزان 63/0 در اعتبارسنجی نشان‏دهنده‏ توانایی مدل در شبیه‏سازی هیدروگراف است. همبستگی مستقیم دبی اوج، حجم رواناب و زمان پایه با سنجه سطح سیما‏ (TA) و اندازه شبکه تاثیرگذار (MESH) وجود داشت و رابطه اوج هیدروگراف با سنجه سطح سیما‏ (TA)، تراکم لکه (PD) و شیب مستقیم و معنا‏دار (p-value<0.01) ارزیابی شد، در حالی که دبی اوج با مساحت کاربری مرتع همبستگی معکوس معنا‏دار را نشان داد. مولفه‏ زمان تا اوج نیز با سنجه‏ تراکم لکه (PD) و طول آبراهه همبستگی مستقیم داشت.
زبان:
فارسی
صفحات:
357 تا 372
لینک کوتاه:
magiran.com/p1829432 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!