ریزازدیادی گیاه دارویی استویا (Stevia rebaudiana) از طریق پرآوری راس شاخه

استویا (Stevia rebaudiana) گیاه دارویی مهم، فاقد کالری با طعم شیرین و مفید برای بیماران دیابتی می باشد. به منظور بهینه سازی ریزازدیادی این گیاه سه آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار طراحی شد. ریزنمونه های راس شاخه در محیط کشت MS غنی شده با Kin (0، 1 و 2 میلی گرم در لیتر) + IAA (0، 5/0، 1 و 5/1 میلی گرم در لیتر) (آزمایش 1)، Kin (3 و 4 میلی گرم در لیتر) + IAA (5/0، 1 و 5/1 میلی گرم در لیتر) (آزمایش 2) و BAP (0، 1، 2، 3 و 4 میلی گرم در لیتر) + IBA (0، 5/0، 1 و 5/1 میلی گرم در لیتر) (آزمایش 3) کشت شدند. با افزایش غلظت Kin در محیط کشت تعداد شاخه ها افزایش یافت و در آزمایش 2، محیط کشت MS غنی شده با 4 میلی گرم در لیتر Kin + 5/0 میلی گرم در لیتر IAA بیشترین تعداد شاخه (با میانگین 7 شاخه به ازای هر ریزنمونه) را تولید کرد. با وجود این، بهترین نتیجه پرآوری راس شاخه در آزمایش 3 از محیط کشت MS حاوی 2 میلی گرم در لیتر BAP + 5/1 میلی گرم در لیتر IBA (با میانگین 9 شاخه به ازای هر ریزنمونه) به دست آمد. افزایش غلظت BAP از 2 میلی گرم در لیتر منجر به کاهش معنی دار در تعداد و طول شاخه ها و کیفیت گیاهچه ها و افزایش کالوس زایی گردید. علاوه بر این، نگهداری ریزنمونه های کشت شده به مدت دو ماه در اتاقک رشد به طور چشمگیری تعداد شاخه ها را افزایش داد. بیشترین ریشه زایی نوشاخه های نمو یافته از محیط کشت MS حاوی 1 میلی گرم در لیتر IBA به دست آمد. گیاهچه های ریشه دار شده در اتاقک رشد سازگار شدند و با موفقیت بالا در خاک مستقر شدند.