نگهداری درازمدت ژرم پلاسم شمشاد خزری (Buxus hyrcana Pojark.)، یک درختچه ی زینتی در حال انقراض، در شرایط فراسرد با کپسوله کردن-آب برداری و باززایی آن توسط هورمون های گیاهی

یک گونه ی زینتی درختچه ای است که در صنایع مختلف از جمله صنایع دستی و زینتی کاربرد دارد. خطر انقراض، نسل این گیاه را تهدید می کند. نگهداری ژرم پلاسم گیاهان به ویژه گیاهانی که در خطر انقراض نسل قرار دارند، از اهداف محققان و دولت مردان در سراسر جهان است. بنابراین، هدف از انجام این تحقیق، نگهداری درازمدت ژرم پلاسم شمشاد خزری در ازت مایع با پیش تیمار سوکروز و کپسوله کردن-آب برداری بود. ژرم پلاسم ها یا ریزنمونه های مورد استفاده، بذر و جوانه ی راسی بودند که از گیاهان مادری رشدیافته در گلخانه تهیه شدند. این پژوهش یک روش بسیار کارآمد برای ضدعفونی ریزنمونه ها به ویژه سرشاخه را ارائه می کند. در محیط های باززایی ژرم پلاسم ها، بعد از نگهداری در ازت مایع، از غلظت های صفر، 5/0، 1، 5/1 و 2 میلی گرم در لیتر از هر سه تنظیم کننده ی رشد گیاهی BAP، IBA و NAA استفاده شد. بررسی ها در قالب طرح کاملا تصادفی (RCD) در 4 تکرار انجام شدند. نتایج تحقیق نشان داد که کپسوله کردن-آب برداری به عنوان یک پیش تیمار، نقش موثری در بقا و قدرت جوانه زنی جوانه ی راسی داشت. حدود 50 درصد از جوانه های راسی کپسوله شده بعد از نگهداری در ازت مایع، قدرت جوانه زنی خود را حفظ کردند. بالاترین درصد جوانه زنی جوانه های راسی کپسوله شده (60 درصد) در محیط کشت حاوی 5/0 میلی گرم در لیتر BAP همراه با 5/1 میلی گرم در لیتر NAA به دست آمد. محیط حاوی 5/0 میلی گرم در لیتر BAP بدون NAA با تحریک جوانه زنی جوانه های راسی کپسوله شده به میزان 48 درصد نیز محیط مناسبی بود. هیچ یک از بذور کپسوله شده و کپسوله نشده و سرشاخه های کپسوله نشده بعد از نگهداری در ازت مایع و کشت در محیط باززایی، بقایی نداشتند و جوانه نزدند.