بررسی تبدیل «إلی جدکم» به «إلی اخیک» در زیارت جامعه کبیره

زیارت جامعه کبیره از مهم ترین و معتبرترین زیارتنامه هایی است که هنگام زیارت هر یک از امامان معصوم (علیهم السلام) از دور یا نزدیک خوانده می شود. در مصادر و منابع این زیارتنامه وارد شده است که اگر برای امبر مومنان حضرت علی (علیه السلام) خوانده شود باید عبارت «وإلی‏ جدکم‏ بعث‏ الروح الامین» از زیارتنامه به «وإلی اخیک بعث الروح الامین» تبدیل شود. این تبدیل در همه مصادر آن به جز «مزار کبیر» ابن مشهدی از علمای قرن ششم آمده است. در این نوشتار با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی به این نتیجه رسیده ایم که عبارت «وإلی‏ جدکم‏ بعث‏ الروح الامین» از باب تغلیب شامل حضرت علی (علیه السلام) می شود و به تبدیل نیاز ندارد و تبدیل یاد شده توضیح راوی بوده که در متن زیارت افزوده شده و باعث ادراج در متن زیارتنامه گشته است و از آن جا که نقل «مزار کبیر» بدون ادراج است بر همه نقل ها برتری دارد.