بررسی دیدگاه جوامع محلی پیرامون آثار احداث سد بهشت آباد بر وابستگی خانوارهای محلی به منابع طبیعی

احداث سدها جهت ذخیره سازی و انتقال آب بین حوزه ای یکی از راهکارهای مهم مدیریت چالش کمبود آب در دهه های اخیر مطرح شده است، ولی این طرح ها به نوبه خود می تواند آثار مثبت و منفی متعددی بر جوامع محلی حوزه مبدا داشته باشد. هدف این مقاله، بررسی دیدگاه جوامع محلی در مورد آثار بالقوه محیط زیست احداث سد و انتقال آب بین حوزه ای بر منابع و سرمایه های طبیعی این جوامع و آسیب پذیری وابستگی خانوار ها به این سرمایه ها است. پژوهش در حوزه آبخیز بهشت آباد واقع در استان چهارمحال و بختیاری انجام شد و جوامع محلی روستایی و شهری حوزه که در صورت احداث سد بیشتر تحت تاثیر قرار می گیرند را مورد مطالعه قرار داد. در این مطالعه پیمایشی، با استفاده از روش نمونه گیری چند مرحله ای 200 خانوار از 3514 خانوار منطقه انتخاب و داده ها با استفاده از پرسشنامه و تکنیک مصاحبه ساختار یافته گردآوری شدند. از دید جوامع محلی احداث سد موجب تخریب منابع طبیعی، کاهش سرمایه های طبیعی معیشت خانوار های محلی و افزایش آسیب پذیری معیشت آن ها می شود. این دیدگاه ها به طور معنی داری تحت تاثیر میزان وابستگی معیشت خانوار ها به منابع طبیعی، داشتن شغل اصلی کشاورزی، میزان اراضی خانوار، تعداد دام و میزان سرمایه های طبیعی موجود در منطقه بود. این نشان می دهد که از دید جوامع محلی، در صورت احداث سد، منابع طبیعی تخریب شده و خانوار های وابسته به منابع طبیعی با آسیب پذیری بیشتری مواجه می شوند.