مروری بر انواع روش های به کار رفته جهت ارزیابی دوره دکتری پرستاری در ایران

دوره دکتری بالاترین مقطع تحصیلی آموزش عالی است که به اعطای مدرک می انجامد. جهت ارتقاء کیفیت و پویایی برنامه های آموزش عالی لازم است ارزشیابی و بررسی های کمی و کیفی به صورت مستمر انجام شود. با توجه به ضرورت وجود یک برنامه ارزشیابی مدون برای ارزیابی دوره دکتری پرستاری در ایران، در این نوشتار سعی شده است با معرفی و مقایسه مقاله هایی که طی ده سال اخیر به این مهم پرداخته اند به پژوهشگران در زمینه انتخاب برنامه مناسب جهت ارزیابی این دوره کمک شود.
در این پژوهش مروری از نوع مروری بر متون، مقالات منتشر شده بین سال های 1395-1385 (2017-2007 میلادی) مورد بررسی قرار گرفت. به منظور دستیابی به مستندات علمی مرتبط، جست و جوی الکترونیک به دو زبان فارسی و انگلیسی با استفاده از کلید واژه های دوره دکتری، پرستاری، ارزشیابی، ایران، برنامه آموزشی در بانک های اطلاعاتی: پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (SID)، PubMed و Google scholar انجام شد.
از بین پژوهش های انجام شده 2 پژوهش به زبان انگلیسی و بقیه به زبان فارسی چاپ شده بودند. 4 مورد (57 درصد) از این مطالعات توصیفی، 2 مورد (28 درصد) کیفی و یک مطالعه مقطعی بودند. در مطالعات مورد بررسی دو مطالعه از پرسشنامه ارزیابی کیفیت دوره دکتری پرستاری (QNDE)، دو مطالعه نیز از مدل مقایسه ای بردی (Bredy،s model)، و سه مطالعه دیگر به ترتیب از مدل پاتریک (Patrick model)، مدل سیپ (CIPP model) و مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده کرده اند. ویژگی های پژوهش های مرور شده در جدول شماره 1 به اختصار آمده است.
مرور پژوهش های مورد مطالعه نشان می دهد برای ارزیابی دوره دکتری پرستاری در ایران نیز از روش های مختلفی استفاده شده است. الگوهای زیادی جهت ارزشیابی بیان شده است. علی رغم نقش کلیدی ارزیابی در ارتقاء هرچه بیشتر دوره دکتری پرستاری، متاسفانه در کشورما به مقوله فوق توجه چندانی نشده است. تاکنون هیچ مطالعه ای به بررسی جامع کیفیت دوره دکتری آموزش پرستاری در ایران نپرداخته است و محققین تنها ابعادی از این موضوع را مورد توجه قرار داده اند.