مدل سازی و پیش بینی رشد فیزیکی شهر ساری با استفاده از رگرسیون لجستیک و زنجیره مارکف

رشد و توسعه بی رویه مناطق شهری و تبدیل اراضی در دهه های اخیر موجب تغییراتی در سیمای محیط زیست طبیعی شده که یکی از اثرات مهم آن ایجاد رواناب بیشتر و وقوع سیلاب های مخرب می باشد. از روش های مورد استفاده مدیران و برنامه ریزان جهت یررسی تغییرات کاربری، مدل سازی آن می باشد. از اینرو پژوهش حاضر با هدف پیش بینی تغییرات کاربری اراضی با تاکید بر توسعه فیزیکی شهر ساری با استفاده از رگرسیون لجستیک و زنجیره مارکوف انجام شد. برای این منظور از تصاویر سنجنده های TM و OLI مربوط به سال های 1366، 1380 و 1394 استفاده گردید. ابتدا بر روی تصاویر، پیش پردازش های لازم، سپس با استفاده از طبقه بندی نظارت شده و الگوریتم حداکثر احتمال نقشه های کاربری اراضی تهیه گردید. پیش بینی کاربری اراضی و مدل سازی پتانسیل انتقال با استفاده از رگرسیون لجستیک در نرم افزار IDRISI انجام شد. در این روش 6 متغیر و 3 زیر مدل در طی دوره های 1380- 1366، 1394-1380 و 1394-1366 مورد استفاده قرار گرفت. ارزیابی دوره های واسنجی با استفاده از روش GEOMOD و آماره های کاپا تعیین شد. به منظور پیش بینی کاربری اراضی سال 1394 از دوره 1394- 1366 با استفاده از زنجیره مارکوف و مدل پیش بینی سخت استفاده شد. در نهایت از نقشه تغییرات کاربری اراضی دوره 1394-1366 به منظور پیش بینی کاربری اراضی سال 1404 و 1418 استفاده شد. نتایج نشان داد که طی سال های 1394-1366، تغییرات کاربری اراضی شامل افزایش 49/4 و کاهش 13/4 درصدی اراضی مسکونی و اراضی کشاورزی بودند. همچنین نتایج مدل سازی پتانسیل انتقال در تمام سناریوها صحت بالایی (72/0 تا 92/0) را نشان داد. ضریب کاپا در مدل سازی کاربری اراضی برای سال 1394 با دوره واسنجی 1394-1366 و نقشه واقعیت سال 1394 از سایر سناریوها بیشتر بود. نتایج مدل سازی برای سال 1404 و 1418 نشان داد توسعه فیزیکی شهر ساری در جهات غرب، جنوب، شمال و شرق به ترتیب 02/8، 47/6، 37/6 و 41/4 درصد بیشترین مقادیر را به خود اختصاص داده بودند.