بررسی و تحلیل جایگاه حقوق شهروندی و حقوق بشر در ایران

این تحقیق باهدف تبیین و شناخت جایگاه حقوق شهروندی در ارتباط با حقوق بشر، تبیین جایگاه حقوق شهروندی در چگونگی حقوق بشر و با استفاده از منابع کتابخانه ای و به روش های توصیفی و تحلیل محتوا به نگارش درآمده است. دفاع از حقوق شهروندی مقوله گسترده ای است که حقوق و جامعه شناسی نظرات مختلفی درباره آن ارائه داده اند. طبق یافته های تحقیق، انجام بازرسی های مستمر و فوق العاده در این رابطه می تواند نقش و کارآیی موثری داشته باشد. نتایج این تحقیق نشان می دهد برحسب تفاهم نظام های حقوقی مختلف دنیا و به ویژه نظام بین المللی حقوق بشر دادرسی عادلانه را می توان چنین تعریف کرد: «رسیدگی و تصمیم گیری قضایی درباره موضوعات مدنی و کیفری میان طرفین دعوا چه در امور حکمی وجه موضوعی در دادگاهی قانونی، صالح، مستقل، بی طرف و غیر ذینفع، و با رعایت اصول و آیین های از پیش تعیین شده همراه با تضمین حقوق قانونی طرفین دعوا در طی مراحل مختلف فرایند قضایی.» بر این اساس، هیچ نظام حقوقی امروزی نمی تواند فارغ از عدالت شکلی بوده، به قواعد اولیه بسنده کند و درعین حال نسبت به تحقق عدالت ماهوی اطمینان ایجاد کند. دادرسی عادلانه همواره باید از یک سلسله اصول و موازین اخلاقی و حقوقی پیروی کند و پیوسته انطباق آیین و سازوکارهای مورداستفاده در تمام مراحل فرایند قضایی با آن سنجیده شود تا مبادا از مسیر انصاف منحرف گردد. این اصول و قواعد معمولا موردپذیرش نظام های مختلف حقوقی و قضایی بوده، می توان از آن ها به اصول کلی حقوق یاد کرد که می تواند نقش تعیین کننده ای در هدایت دادرسی به سمت محاکمه ای عادلانه ایفا کند.