تحلیل شیوه های گیراسازی زبان در مقالات شمس

نثر خلاق را می توان دست یابی به حداکثر کارایی زبان نوشتار از طریق جابه جایی ارکان جمله، به ویژه فعل، و هماهنگی زبان با نحوه وقوع واقعیت ذهنی و خارجی دانست که امروزه در جهان طرفداران بسیار دارد و در برخی دانشگاه ها رشته و گرایشی به همین نام وجود دارد. در متون منثور فارسی نوشته هایی را می توان دید که با هوشیاری عمیق نویسنده و چیرگی بی مانندش بر زبان، و نیز رعایت قواعد این شیوه نگارش به نثر خلاق دست یافته اند. یکی از مهم ترین آنها، مجموعه نوشته هایی است که امروزه به نام مقالات شمس تبریزی مشهور و منتشر گشته است. دقت در نحوه کاربرد ارکان جمله ها و جابه جایی آنها در مواضع مختلف و توجه به بسامد وقوع این جابه جایی ها و همچنین شیوه استفاده شمس از شگردهای بیانی کلام، بسیاری از مواضع مقالات را نمونه اعلای نثر خلاق در زبان فارسی می سازد. هدف این مقاله ارائه تعریفی از نثر خلاق و نمایش قواعد و مصادیق آن در مقالات شمس و تقویت و کارایی بیشتر آن در زبان و ادب فارسی است. دقت در این شیوه خاص نثر نشان می دهد که شمس تبریزی از طریق فرایند تجسیم، تصویرسازی و دیداری ساختن کلام، هماهنگی واقعیت کلامی با واقعیت خارجی، استفاده فراوان از فعل، بازی های هنری با متمم ها و جابه جایی ارکان، قدرتی فوق العاده به نثر فارسی بخشیده است.