شیمی کانی کلینوپیروکس در ارزیابی دما - فشار و ژنز بازالت های متاسوماتیسمی سازند هرمز در گنبدهای نمکی گچین و جزیره هرمز، جنوب ایران

گنبدهای نمکی گچین و هرمز متشکل از سازند هرمز، در استان هرمزگان و منطقه زاگرس چین خورده واقع شده اند. براساس مطالعات سنگ شناسی، کانی های سنگ های بازالتی در دو مرحله تشکیل شده اند؛ ابتدا کانی های آذرین: کوارتز، فلدسپار، پیروکسن، آمفیبول و سپس کانی های متاسوماتیسمی: ترمولیت - اکتینولیت، کلریت، اپیدوت، کلسیت، بیوتیت، آلبیت و اکسید آهن. متاسوماتیسم شدید در منطقه، کانی های تشکیل دهنده سنگ ها را تغییر داده است؛ ولیکن اکثر کلینوپیروکسن ها برخلاف سایر کانی ها، بدون تغییر باقی مانده اند، بنابراین از شیمی کلینوپیروکسن ها جهت تشخیص طبیعت و محیط تکتونیکی ماگمای مادر در سازند هرمز منطقه استفاده گردید. آنالیز نقطه ای میانگین ترکیب کلینوپیروکسن های گنبد نمکی گچین را اوژیتWo27.66En45.44Fs26.91)) و کلینوپیروکسن های گنبد نمکی هرمز را اوژیت تا دیوپسید ((Wo43.36En32.71Fs23.93 نشان داد. این کانی ها از گروه کلسیم - اسکولا هستند. نمودارهای شیمیایی براساس ترکیب کلینوپیروکسن ها، نمونه های گنبد نمکی هرمز را از نوع بازالت های جزایر قوسی و گنبد نمکی گچین را از نوع بازالت های تولئیتی درون قاره ای و با طبیعت ساب آلکالن معرفی می کنند. میانگین دمای تقریبی تشکیل کلینوپیروکسن ها برای گنبد هرمز 875 درجه سانتی گراد، جهت گنبد گچین 997 سانتی-گراد و فشار تشکیل آنها کمتر از 2kb به دست آمد.