کتاب جمهوری در افق اسلام بازشناسی فلسفه سیاسی ابن رشد از شرح جمهوری افلاطون

در این مقاله (با رویکرد روش اسپریگنز) ضمن بررسی اوضاع سیاسی و شرایط فکری زمانه ابن رشد، با توجه به کتاب شرح جمهوری افلاطون پرتوی بر اندیشه سیاسی ابن رشد می افکنیم. به باور محققان، او فیلسوفی است که کتابی در خصوص فلسفه سیاسی ندارد و چنین دیدگاهی به این فرضیه کمک می کند که فیلسوفان جهان اسلام بعد از فارابی و ابن سینا فقط به وجود و مابعدالطبیعه پرداخته اند. با کشف کتاب شرح جمهوری افلاطون به زبان لاتین و ترجمه آن به زبان انگلیسی و سپس عربی، افق هایی نو بر روی متفکران و محققان اندیشه سیاسی گشوده شد. ابن رشد فقط به شرح جمهوری نمی پردازد؛ بلکه جمهوری را در افق اسلام تفسیر می کند و علی رغم استقلال دین و فلسفه سیاسی، به هماهنگی آن دو اعتقاد دارد. او در کتاب شرح جمهوری، نه تنها به بازسازی نقش عقل در فلسفه سیاسی می پردازد و دین را بر اساس برهان بنا می کند؛ بلکه نگاهی انتقادی به وضعیت جامعه اسلامی دارد. اگر بپذیریم فلسفه در مدینه ابن رشد که اساس و بنیادش بر دین استوار است، وجود دارد درواقع، فلسفه از فهم دینی برخوردار است؛ زیرا که در اندیشه ابن رشد حق با حق تضاد ندارد.