عوامل بازدارنده مشارکت سالمندان در ورزش و تفریح فعال

پیری جمعیت و شهرنشینی اوج توسعه انسانی موفق در قرن اخیر است؛ تعداد افراد 60 ساله و بالاتر از آن به عنوان یک نسبت از جمعیت جهان از 11٪ در سال 2006 به 22٪ در سال 2050 خواهد رسید. هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل بازدارنده مشارکت سالمندان تهرانی در ورزش و تفریح فعال و اولویت بندی آنها است.
روش شناسی: پژوهش حاضر توصیفی بود و به صورت پیمایشی انجام شد. جامعه آماری سالمندان شهر تهران انتخاب شدند و نمونه آماری 385 سالمند تهرانی بودند که با روش نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای انتخاب شدند و ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه ساخته شده براساس مدل سلسله مراتبی عوامل بازدارنده اوقات فراغت است.
تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی با در نظر گرفتن ضرایب مسیر برای بررسی عوامل بازدارنده مشارکت نشان داد که ضریب رگرسیون عوامل بازدارنده ساختاری بیشترین تاثیر را بر عدم مشارکت سالمندان در ورزش و تفریح فعال دارد و 60 درصد از واریانس عدم مشارکت را پیش بینی می کنند. به دلیل عوامل بازدارنده ای چون نبود فضاها، امکانات و تجهیزات ورزشی مناسب، آلودگی هوا و صوت، ترافیک، مسئولیت-های خانوادگی، نداشتن سلامت جسمانی، ترس از افتادن و آگاهی نداشتن از برنامه های ورزشی و تفریحی امکان مشارکت مستمر در ورزش و تفریح فعال ایجاد نمی شود. در مرتبه دوم عوامل فردی بر عدم مشارکت تاثیر می گذارد و 24 درصد بر پیش بینی عدم مشارکت در ورزش و تفریح فعال سالمندان می افزاید و در مرتبه سوم عوامل بین فردی هستند که بر عدم مشارکت تاثیر می گذارند و تنها 16 درصد بر پیش بینی کنندگی می افزاید.
بطورکلی یافته های پژوهش حاضر نشان داد که ترتیب موانع در مدل سلسله مراتبی موانع مشارکت در اوقات فراغت ثابت نیست و این مدل مدور است به طوری که نقطه ی آغاز جایی است که شخص یا گروه در آن زندگی می کنند بطوریکه که عوامل بازدارنده در زمینه های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی- حقوقی متفاوت، متغیر هستند.