تاثیر توانمندی های مولد در پیچیدگی صادرات غیرنفتی مطالعه موردی کشورهای درحال توسعه

یکی از محرک های اصلی پیچیدگی صادرات و تغییر در ساختار تولید کشورهای درحال توسعه میزان توانمندی های مولد (دانش انباشت شده) است. سرمایه گذاری خارجی، واردات، سرمایه انسانی، کیفیت نهادها، تشکیل سرمایه، و... ازجمله مولفه های ایجادکننده توانمندی های مولدند. یکی از اهداف اصلی این مطالعه بررسی تاثیر مولفه های یاد شده در پیچیدگی صادرات غیرنفتی در کشورهای درحال توسعه است. اساسا این سوال مطرح است که آیا تاثیرگذاری این عوامل در میزان پیچیدگی صادرات متناسب با سطح توسعه یافتگی کشورها متفاوت است؟ به این منظور، با استفاده از داده های تلفیقی سال های 1997 تا 2013 کشورهای درحال توسعه، میزان تاثیرگذاری این مولفه ها بررسی شد. آزمون هاسمن استفاده از مدل اثرات ثابت را تایید کرده، ولی به دلیل وجود ناهم سانی واریانس و خودهم بستگی در مدل اثرات ثابت مدل نهایی به صورت FGLS تخمین زده شده است. نتایج نشان می دهد: 1. مولفه های ایجاد کننده توانمندی ها بر پیچیدگی صادرات کشورهای درحال توسعه برحسب سطح درآمد متوسط، بالا، و پایین مشابه و یک سان نیست؛ 2. متغیر موجودی سرمایه مستقیم خارجی تنها عاملی است که در هر سه دسته از کشورهای بررسی شده تاثیر معناداری در پیچیدگی صادرات کشورها داشته است.