تاثیرپلیمر سوپر جاذب200A بر برخی از ویژگی های فیزیکی خاک و رشد ریشه گندم دیم

ذخیره سازی مدوام آب به خاطر افزایش نیاز آبی برای جمعیت رو به رشد در نواحی خشک و نیمه خشکی مانند ایران، که خشکسالی های پی در پی در آن رخ می دهد، ضروری است. یکی از راهکار های مدیریتی مورد توجه برای افزایش نگه داری آب در خاک استفاده از پلیمر های سوپر جاذب می باشد. پلیمر های سوپرجاذب، گروهی از بهساز ها می باشند که می توانند آب به دست آمده از آبیاری یا بارندگی را جذب کرده و از فرونشت عمقی آن جلوگیری کنند اصلاح کننده های خاک ،زمانی که دوره های متناوب بارش و خشکی در خاک اتفاق می افتد تاثیری بیشتری دارند،به این ترتیب رطوبت محدود را در خاک نگه داشته، باعث افزایش آب در دسترس گیاه شده و کاهش تبخیر می شوند. افزایش رطوبت خاک با استفاده از پلیمر ممکن است باعث کاهش مقاومت مکانیکی خاک، رشد بیشتر ریشه گندم دیم گردد.
در این پژوهش، استفاده از سوپرجاذب 200 Aبر جذب رطوبت خاک در کشت گندم دیم ارزیابی شد. تحلیل آماری پژوهش در قالب طرح اسپلیت بود. پلات های اصلی مصرف کود سولفات پتاسیم و عدم مصرف آن بودند و پلات های فرعی با چهار سطح سوپر جادب 200 A (0و 500 و1000و 2000کیلو گرم در هکتار) طی سال زراعی 93-92 در مزرعه شماره 1 دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان(واقع در سید میران) اجرا شدند. فاصله ی ردیف های کشت 20 سانتی متر و مقدار بذر مصرفی معادل 5/268 کیلوگرم در هکتار بود. مقاومت مکانیکی خاک در 6 مرحله در طول فصل رشد گندم با استفاده از یک نفوذسنج در عمق 0-5 سانتی متری خاک و رطوبت خاک درعمق 0-8 و 8-16 خاک اندازه گیری شد. مقدار کود مصرفی براساس نتایج آزمون خاک و نتایج گزارش شده توسط محقق دیگر به صورت پخش سطحی قبل از کشت به خاک اضافه و مخلوط شدند. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارSAS و مقایسه میانگین ها با روش LSD انجام شد.
نتایج نشان می دهد که مصرف کود پتاسیم در میزان درصد رطوبت خاک در هیچی عمقی معنی دار نشد ولی مصرف پلیمر تاثیر معنی داری بر رطوبت خاک داشت. به طوری که رطوبت درعمق 16-8 سانتی متری به اندازه رطوبت افق سطحی (8-0) افزایش یافت ولی پلیمر که با شن کش با خاک سطحی مخلوط شده بود در عمق 16- 8 سانتی متری وجود نداشت. بنابراین کاهش تبخیر از عمق 16-8 سانتی متری از مصرف پلیمر ناشی می شود. می توان چنین نتیجه گرفت که به همان اندازه که پلیمر سوپرجاذب مصرفی موجب افزایش نگه داری آب در عمق 8-0 سانتی متری سطح خاک شده است، پلیمر با اثر کاهش در میران تبخیر، رطوبت خاک را درعمق 16-8 سانتی متر و رطوبت در ناحیه ریشه را نیز افزایش داده است.
اثر پسماند آب موجود در سوپر جاذب ها را تحت تاثیر قرار نمی دهد زیرا چه در حال خشک شدن و یا مرطوب شدن (با بارندگی یا آبیاری) همیشه اشباع هستند (مگر نزدیک خشکی کامل) ولی خاک مجاور آنها به دلیل پدیده پسماند همیشه مرطوب تر از خاکی است که در فواصل دورتردر سطح خاک در حال خشک شدن است. و به همین دلیل سوپر جاذب ها کندتر از خاک اطراف آنها خشک می شوند و می توانند به صورت منابع منفرد آب در تامین رطوبت گیاه عمل کنند.