بررسی آشیان بوم شناختی اقلیمی کمرکولی جنگلی (Sitta europaea) در رشته کوه های البرز و زاگرس

همواره دو پرسش رقیب برای تفسیر تفاوت های مشاهده شده در آشیان های بوم شناختی بین آرایه های نزدیک به هم در زیستگاه های یکسان یا مجاور هم وجود دارد: آیا جمعیت های مختلف یک گونه در آشیان های بوم شناختی متفاوتی ساکن شده و سپس با قطع جریان ژن بین آنها، گونه زائی شکل گرفته است؟ یا این که گونه زائی قبلا بروز کرده و سپس آرایه های نزدیک به هم در آشیان های بوم شناختی کم و بیش مشابهی ساکن شده اند؟ در این مطالعه تفاوت آشیان بوم شناختی اقلیمی دو زیر گونه کمرکلی جنگلی (rubiginosa و persica) و تاثیر آن بر گونه زائی در این دو زیرگونه با بررسی آشیان بوم شناختی اقلیمی در دوره های زمانی مختلف از گذشته تا زمان حال و همچنین آزمون های برابری و تشابه آشیان آنها در فضاهای جغرافیایی و محیط زیستی در رشته کوه های البزر و زاگرس مدل سازی شد. نتایج این مطالعه نشان داد که هم پوشی آشیان بوم شناختی اقلیمی بین کلادهای البرز و زاگرس اندک و آزمون برابری و تشابه آشیان این دو زیر گونه در این رشته کوه ها معنی دار بوده است. بر اساس این نتایج می توان وقوع پدیده حفاظت گرایی را در آشیان بوم شناختی بین این دو زیرگونه کمرکلی محتمل دانست که اشاره بر وقوع فرایند گونه زائی در هر یک از آنها در نواحی جغرافیائی دگرجا قبل از مهاجرت به رشته کوه های البرز و زاگرس دارد. یافته های این مطالعه نشان می دهد که هر کدام از جمعیت های کمرکلی در این دو رشته کوه را می توان یک واحد تکاملی معنی دار تلقی نموده و هر دو زیرگونه را در برنامه ها و اولویت های حفاظتی گنجاند.