تغییرپذیری فرسایش سطحی و دانه بندی ذرات خاک نسبت به جهت و درجه شیب دامنه در منطقه نیمه خشک در غرب زنجان

پیام:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
فرسایش خاک ناشی از رواناب سطحی یا فرسایش سطحی، یکی از مهم ترین پدیده های تخریب خاک در دامنه ها است. ویژگی های شیب مانند جهت و درجه شیب می توانند موجب تفاوت های ویژگی های خاک بین دامنه ها شوند. این مطالعه به منظور بررسی اثر درجه و جهت شیب بر تغییرات ویژگی های خاک در دامنه های کوتاه انجام گرفت. پنج تپه در برگیرنده دو دامنه شمالی و جنوبی و با درصد شیب متفاوت شامل 10-9، 17-13، 22-16، 29-31 و 33-37 درصد در یک منطقه نیمه خشک به وسعت 30 هکتار در غرب زنجان واقع در شمال غرب ایران بررسی شدند. تپه ها دارای پوشش گیاهی مرتعی ضعیف است. نمونه های خاک در امتداد شیب ها از دو عمق (صفر تا 5 و 5 تا 15 سانتی متر خاک) در چهار موقعیت با فاصله دو متری در طول شیب در دو تکرار برداشت شدند. در کل 160 نمونه خاک برای تعیین توزیع اندازه ذرات (شن، سیلت و رس)، سنگریزه و چگالی ظاهری مورد تجزیه قرار گرفتند. مقدار فرسایش سطحی، بر اساس تغییرات توزیع اندازه ذرات و چگالی ظاهری به دست آمد. تغییرات دانه بندی ذرات و فرسایش سطحی بین دو جهت دامنه و نیز بین درجه های مختلف شیب با استفاده از آزمون توکی مورد تحلیل قرار گرفتند. تفاوت معنی داری بین جهت های شیب، از نظر مقدار فرسایش سطحی وجود نداشت. با این وجود مقدار فرسایش سطحی خاک در هر دو جهت، تحت تاثیر درجه شیب زمین قرار گرفت (05/0>p و 78/0=2R). مقدار فرسایش سطحی در شیب های شمالی نسبت به شیب های متناظر جنوبی، وابستگی بیشتری به درجه شیب نشان داد. در شیب های جنوبی، مقدار فرسایش سطحی تحت تاثیر حرکت ذرات سیلت از خاک سطحی بود، در صورتی که در شیب های شمالی، مقدار فرسایش سطحی به طور معنی داری تحت تاثیر هدررفت ذرات رس از خاک سطحی قرار گرفت.
زبان:
فارسی
صفحات:
1 تا 14
لینک کوتاه:
magiran.com/p1874788 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!