ارزیابی تاثیر تغییر اقلیم بر تبخیر-تعرق و عملکرد گندم دیم در شهرستان اهر

اقلیم یکی از اساسی‌ترین عوامل طبیعی است که تغییر آن از مهم‌ترین چالش‌های قرن جاری می‌باشد. انتشار روز افزون گازهای گلخانه‌ای به عنوان مهم‌ترین عامل تاثیرگذار بر تغییر اقلیم منجر به تغییر دما، بارندگی و دیگر پارامترهای اقلیمی می‌شود. تبخیر-تعرق یکی از متغیرهای مهم هواشناسی می‌باشد که تحت تاثیر مشخصه‌های گیاهی، خاک و پارامترهای هواشناسی از قبیل دما، رطوبت و تشعشع قرار می‌گیرد و در واقع ایجادکننده ارتباط ما بین المان‌های مهم کره زمین و اتمسفر محسوب می‌شود، از این رو همواره تحت تاثیر تغییر اقلیم قرار خواهد گرفت. علاوه بر این تبخیر-تعرق یکی از مهمترین پارامترهایی است که عملکرد محصولات را تحت تاثیر قرار می‌دهد. از این رو در این مطالعه به بررسی تاثیر تغییر اقلیم بر تبخیر-تعرق و عملکرد گندم دیم شهرستان اهر در دوره (2045-2016) با استفاده از مدل گردش عمومی جو HadCM3 تحت سناریو انتشار A2 پرداخته شده است. نتایج مطالعه نشان می‌دهد که تغییر تبخیر-تعرق در اثر تغییر اقلیم افزایشی است و میزان تغییرات 48/18 میلی‌متر در سال بدست آمد که 47/1 درصد متوسط سالانه 2015-1986 می‌باشد. در مورد عملکرد محصول نیز متوسط میزان عملکرد شبیه‌سازی شده برای دوره (2045-2016) در مقایسه با حالت مشاهداتی و شبیه‌سازی شده برای دوره پایه افزایشی است که براساس تغییر متغیرهای آب و هوایی متوسط عملکرد در دوره پایه از 954/0 به میزان 999/0 تن در هکتار در دوره آتی افزایش یافت. تنها عاملی که تاثیر منفی بر افزایش عملکرد دارد افزایش قدرت تبخیر جو ناشی از افزایش دما است که با کاهش میزان آب در دسترس گیاه روی عملکرد تاثیر منفی بگذارد. از این رو برای کاهش تبخیر استفاده از خاک‌پوش‌های مصنوعی مثل پشم شیشه و لایه‌های پلاستیکی و خاک‌پوش‌های طبیعی مانند کلش و لاش‌برگ توصیه می‌شود.