مطالعه ریشه های مشارکت متناقض نما در نمایشگری های کاروانی نمونه موردی قالی شویان مشهد اردهال کاشان

قالی شویان به عنوان یکی از نمونه های شناخته شده گونه نمایشگری های کاروانی ایرانی، در بنیان خود بیانگر موقعیت ویژه ای از نسبت مخاطب و اجراگر در فرایند کنش آیینی است که در بیشتر کاروان های نمایشی عمومیت دارد. در این نمونه شاخص از کاروان های نمایشی، نسبت متقابل اجراگر و مخاطب بر مبنای حالت مشارکتی، بهعنوان یکی از سه حالت اصلی هرگونه فعالیت نمایشی، شکل گرفته است. وضعیت کلی اجرا در این گونه نمایشی بر مشارکت پویا و سیال میان اجراگر و مخاطب استوار است. با این حال در نمونه مورد مطالعه با وجهی متناقض از مشارکت اجراگر و مخاطب مواجه هستیم. به عبارتی در قالی شویان دایره مشارکت، محدوده معین و قاطعی می یابد و تنها گروه خاصی از مخاطبان اجازه حضور و مشارکت مستقیم در فرایند اجرای آن را می یابند. در این وضعیت متناقض، حالت مشارکتی با هدف برجسته ساختن وضعیت دیگری از پدیداری اجرا ، حالت خودبیانگری، کم دامنه شده است. در این مقاله دلایل و ریشه های مشارکت متناقض نما ناشی از انحصارگرایی آیین ورزی در نمایشگری کاروانی قالی شویان، با رویکردی جامعه محور و بر پایه زمینه های فرهنگی و اجتماعی نظیر مولفه های تاریخی و جنسیتی، خودبیانگری جمعی و تاکید بر وراثت طایفگی در اجرا شناخته شده است.