تاثیر کودهای نانو کلات آهن و منگنز بر عملکرد و اجزای عملکرد ماش تحت شرایط تنش کمبود آب

به منظور بررسی اثر محلول پاشی نانو کود کلاته آهن و منگنز در کاهش اثرات کمبود آب بر عملکرد دانه، عملکرد پروتئین و برخی خصوصیات کمی گیاه ماش رقم پرتو، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده بر اساس طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 9 3 -1 3 9 2 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس انجام شد. در این تحقیق تنش کم آبی به عنوان عامل اصلی در سه سطح شامل بدون قطع آبیاری (آبیاری مطلوب) ، قطع آبیاری در مرحله زایشی (تشکیل پنجمین برگ سه برچه ای، گل دهی) تا وقتی که 7 0 % ظرفیت زراعی تخلیه گردد، قطع آبیاری در مرحله رویشی (ارتفاع 1 6 -1 2 سانتی متری، رشد اولیه) تا وقتی که 7 0 % ظرفیت زراعی تخلیه گردد و محلول پاشی به عنوان عامل فرعی در 1 0 سطح شامل تیمار بدون محلول پاشی، محلول پاشی آب خالص (مقطر) ، محلول پاشی کودهای نانو کلات شامل: آهن یک در هزار، آهن سه در هزار، منگنز 5 /1 در هزار، منگنز سه در هزار، آهن یک در هزار منگنز 5 /1 در هزار، آهن یک در هزار منگنز سه در هزار، آهن سه در هزار و منگنز 5 /1 در هزار و آهن سه در هزار و منگنز سه در هزار در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که اثر کمبود آب و محلول پاشی نانو کلات آهن و منگنز بر اکثر صفات مورد بررسی در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. در میان سطوح تنش کم آبی، کم ترین میزان عملکرد و اجزای عملکرد برای اکثر صفات مورد مطالعه، اعمال تنش در مرحله زایشی و بیش ترین مقدار آن در تیمار شاهد (آبیاری مطلوب) مشاهده شد. نتایج نشان داد که محلول پاشی سطوح مختلف نانو کلات آهن و منگنز در مراحل رویشی و زایشی موجب افزایش میزان عملکرد و اجزای عملکرد خصوصا در مرحله ی رشد رویشی شد حال آن که تیمار شاهد محلول پاشی (بدون محلول پاشی) کم ترین میزان عملکرد و اجزای عملکرد را داشت. همچنین، اثرات متقابل نانو کلات آهن و منگنز و سطوح مختلف تنش کمبود آب بر همه ی صفات مورد مطالعه در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. قطع آبیاری در مرحله زایشی موجب کاهش و استفاده از نانو ذرات به ویژه تیمار نانو کلات 1 در هزار آهن 3 در هزار منگنز موجب افزایش میزان عملکرد دانه (1 7 6 5 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد پروتئین (2 /5 1 9 کیلوگرم در هکتار) گردید. بنابراین، به نظر می رسد عوارض جانبی ناشی از کمبود آب می تواند با محلول پاشی نانو کلات آهن و منگنز کاهش یابد.