مداخله دولت در رقابت بین زنجیره های تامین سبز و غیرسبز

محیط زیست و مسائل مربوط به آن، از جمله مباحث به‎ روز و دغدغه‎ های امروزه سیاست‎ گذاران، سازمان‎ ها، کسب‎ وکارها و حتی مردم عادی است. مدیران اغلب کسب‎ وکارها به دلایل گوناگونی از جمله فشارهای دولتی، خواسته‎ های مردمی، افزایش سهم بازار خود و... ، در زنجیره‎ های تامین خود مسائل زیست‎ محیطی را در نظر می‎ گیرند. در این مقاله دو نوع زنجیره تامین سبز و غیرسبز سه سطحی شامل تامین‎ کننده، تولیدکننده و خرده‎ فروش با توجه به مداخله دولت در مقدار و قیمت محصولات سبز و غیر سبز بررسی شده است. در این پژوهش، نقش دولت به‎ منزله رهبر، برای رسیدن به کاهش هزینه‎ های اقتصادی و زیست‎ محیطی و افزایش شاخص رفاه اجتماعی با تعیین تعرفه‎ هایی برای هر دو زنجیره بر اساس بازی استکلبرگ، به‎ شکل مدل برنامه‎ ریزی غیرخطی با محدودیت‎ های چهار‎ سطحی ارائه می‎ شود؛ به‎ طوری‎ که ابتدا تعرفه‎ ها (برای زنجیره‎ های تامین محصول سبز به‎ صورت پرداخت یارانه و برای محصول غیرسبز به‎ صورت دریافت جریمه) از سوی دولت تعیین شده؛ سپس بر اساس تعرفه‎ ها، مقدار و قیمت محصولات توسط خرده‎ فروش، تامین‎ کننده و تولید‎ کننده مشخص می‎ شود. برای تشریح مدل، مثال‎ های عددی آورده شده است و تحلیل حساسیت روی میزان اهمیت دولت به هر یک از اهداف خود (کاهش هزینه‎ های اقتصادی و زیست‎ محیطی و افزایش شاخص رفاه اجتماعی) و تاثیر آن بر سود حاصل و تعرفه‎ های وضع شده برای زنجیره‎ های تامین بررسی شده است. نتایج نشان می‎ دهد که سود اعضای زنجیره تامین به‎ طور چشمگیری وابسته به تعرفه اعمال شده توسط دولت است. همچنین بهترین توازن بین کاهش هزینه‎ های اقتصادی و محیطی و افزایش رفاه مشتریان، هنگامی به‎ دست می‎ آید که دولت برای همه آنها اهمیت یکسانی قائل شود؛ به این معنا که تا حد ممکن می‎ تواند هر سه هدف خود را برآورده سازد.