مدل سازی عامل گرای رفتار سهام داران در بازار سرمایه ایران

یکی از دغدغه‏ های متولیان بازار پیش‏ بینی تاثیرات استراتژی‏ های جدید باتوجه به ناهمگن بودن، عقلانیت محدود و عوامل رفتاری در تصمیم‏ گیری سهامداران است. بازار سهام ایران همواره با نواسانات شدیدی روبرو بوده، آگاهی از تاثیرات استراتژی‏ ها قبل از اجرا به متولیان در جهت کاراتر نمودن بازار کمک می‏ نماید. هدف اصلی این تحقیق ایجاد یک بازار مصنوعی مطابق با بازار سهام ایران بوده به نحوی که بتوان سناریوهای مختلف را شبیه‏ سازی نمود. یکی از حوزه‏ های نوظهور در تحقیق در عملیات « تحقیق در عملیات رفتاری» است که با ابزار مدلسازی مبتنی برعامل، ما را در حل این مسئله یاری می‏ رساند. در این پژوهش با تمرکز بر قابلیت‏ های مدلسازی مبتنی بر عامل، سهامداران، اوراق قابل معامله شامل انواع سهام و اوراق بدون ریسک و قوانین معاملاتی مدلسازی می‏ شوند. عامل‏ ها در این بازار مصنوعی در هر دوره معاملاتی مطابق با استراتژی معاملاتی و یادگیری‏ های صورت پذیرفته اقدام به پیشنهاد خرید، فروش و در نهایت بازارساز مطابق با مکانیزم حراج، شروع به تطبیق سفارشات و انجام عملیات تسویه و پایاپای می‏ نمایند. جهت بررسی اعتبار مدل، خروجی آماری این بازار را با مشخصه ‏ های آماری بازارهای مالی تطبیق داده و پس از تایید اعتبار مدل، سناریو حذف دامنه نوسان قیمت و حذف سهامداران آگاه و تاثیرات آن بر روی قیمت سهام بررسی شدند. مطابق با سناریوهای‏ های شبیه‏ سازی شده بازار سهام ایران با توجه به نابالغ بودن با حذف مکانیزم‏ های کنترلی مثل دامنه نوسان قیمت در کوتاه مدت به شدت پر نوسان بوده اما در بلند مدت بازار به سمت کارایی هر بیشتر متمایل می‏ شود.