تحلیل پایداری شیروانی های خاک برداری جاده های جنگلی براساس خصوصیات مکانیک خاک (مطالعه موردی: حوزه آبخیز استخرپشت نکا)

ناپایداری شیب ها و حرکت توده ای خاک همواره یکی از دغدغه های صاحب نظران و متخصصان راه و ساختمان و هم چنین محیط زیست بوده است. خاک عمده ترین مصالح ساختمانی راه های جنگلی بوده و در عین حال بستر آن را تشکیل می دهد. در این تحقیق برای جلوگیری از اتلاف وقت و هزینه های ناشی از آزمایشگاه مکانیک خاک، اقدام به زون بندی منطقه به واحدهای همگن از نظر شکل زمین در نرم افزار GIS شد. از هر یک از 20 واحد شکل زمین و در محل عبور جاده،10 نمونه به روش تصادفی منظم و در مجموع 200 نمونه خاک از روی شیروانی خاک برداری برداشت و از نظر مشخصه های درصد رطوبت وزنی، وزن مخصوص ظاهری و بافت خاک آنالیز گردید. پس از دسته بندی نتایج آزمایش خاک مناطق همگن جدیدی با ویژگی های خاک شناسی مشابه بدست آمد. بدین ترتیب در فرآیند بهینه سازی تعداد نمونه ها میزان شدت نمونه برداری با حفظ دقت و اعتبار، به طور قابل ملاحظه ای و تا 100 نمونه کاهش یافت. بر روی این نمونه ها آزمایش حدود آتربرگ و مقاومت برشی انجام شد. نتایج نشان داد که درصد بخش ریزدانه خاک در هر دو عمق (30-10 و 90-70 سانتی متر) منطقه لغزشی بیشتر از منطقه پایدار بود. شاخص روانی در منطقه لغزشی و پایدار به ترتیب 38/0 و 09/0 بدست آمد. شاخص خمیری در منطقه لغزشی و پایدار به ترتیب 88/45 و 07/19 بود. علاوه براین، میانگین مقاومت برشی خاک منطقه لغزشی به طور معنی داری کمتر از منطقه پایدار بود. با توجه به حالت خمیری خاک در منطقه لغزشی پیشنهاد می شود عمل زهکشی در آن مناطق انجام شود.