شکل گیری ارتباطات حوضه دریاچه ارومیه و شرق آناتولی

حوضه دریاچه ارومیه با ویژگی های خاص جغرافیایی و طبیعی همواره مورد توجه گروه های مختلف جمعیتی در دوران پیش از تاریخ تا به حال بوده‏است. امکان ارتباط حوضه دریاچه ارومیه از طریق کرویدورهای چون کیل شین و حاج عمران با شمال بین‏النهرین بسیار آسانتر از برقراری ارتباط با سایر مناطق خصوصا زاگرس مرکزی است. برخی شکل‏گیری را نتیجه مهاجرت مردمان شمال بین‏النهرین می‏دانند که به دنبال یافتن چراگاه های مناسب و وضعیت بهتر از طریق دره هایی که امروزه یخش غربی حوضه دراچه ارومیه را به شمال عراق وصل می‏کند، به این منطقه آمده‏اند. بر اساس شواهد باستان شناسی در دوره مس‏و‏سنگ ارتباط میان شمال غرب ایران و شرق اناتولی از طریق ارز روم، شرق رود ارس و حوالی دریاچه اورمیه صورت می‏گرفته است. اگرچه در بحث تشابهات فرهنگی باید روند تکامل جوامع را نیز در نظر داشت اما با توجه به مدارک و شواهد به نظر می‏رسد این فرهنگ نیز بیشتر متاثر از بین‏النهرین است و از طریق دره های میان کوهی زاگرس منتقل شده است.