بررسی پاسخ های رفتاری شته ی مومی کلم Brevicoryne brassicae L. (Hemiptera: Aphididae) روی پنج رقم کلزا

شته ی مومی کلم، Brevicoryne brassicae L. ، یکی از آفات مهم کلزا در ایران می باشد. در این تحقیق، برخی از پاسخ های رفتاری شته ی مومی کلم روی پنج رقم کلزا (زرفام، پاراد، سین 3، هایولا 401 و آر جی 4403) در شرایط آزمایشگاهی ارزیابی شد. کمترین نرخ نشو و نمای پورگی و میزان تولید مثل این شته روی رقم زرفام و بیشترین مقادیر آن ها روی رقم آرجی 4403 مشاهده شد. کمترین نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) ، نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) و نرخ خالص تولید مثل (R0) روی رقم زرفام (به ترتیب 005/0± 24/0 بر روز، 013/0±27/1بر روز و 09/1± 8/15 ماده/ماده/نسل) و بیشترین مقادیر این پارامترها روی رقم آرجی 4403 (به ترتیب 009/0± 34/0 بر روز، 006/0±41/1 بر روز و 47/3± 4/72 ماده/ماده/نسل) محاسبه شد. اختلاف معنی داری در طول دوره ی یک نسل (T) شته ی مومی کلم بین ارقام مورد مطالعه مشاهده نشد. کمترین و بیشترین میانگین نرخ رشد نسبی (MRGR) به ترتیب روی رقم زرفام (197/0 میلی گرم/روز) و آر جی 4403 (243/0 میلی گرم/روز) به دست آمد. تغذیه ی شته ی مومی کلم از آوند چوبی در ارقام مقاوم کلزا به صورت ترشحات قرمز رنگ عسلک روی سطح برگ گیاهان تیمار شده با سافرانین مشخص شد. بیشترین و کمترین تعداد قطره های قرمز ترشح شده به ترتیب روی زرفام و آرجی 4403 مشاهده شد. بنابراین آرجی 4403 مطلوب ترین رقم و زرفام با مطلوبیت کمتر در میان ارقام آزمایشی برای شته ی مومی کلم بودند.