گونه شناسی معماری جوامع دام پرور کوچ رو: مقیاسی برای مطالعات باستان مردم شناسی

تحرک یک عامل کلیدی در صورت بخشیدن به تمامی ابعاد زیستی جوامع دام پرور متخصص به شمار می رود. این مولفه سبب پویایی در رفتار و در تعاقب آن پویایی در فرهنگ مادی این جوامع می شود. از ویژگی های دیگر فرهنگ مادی جوامع دام پرور کوچ رو، می توان به زوال پذیری غالب مواد فرهنگی مرتبط به آن ها اشاره نمود که خود متاثر از مولفه اول یعنی تحرک است. بخش غیرمنقول معماری سکونت گاه های جوامع مذکور موضوع اصلی این پژوهش به شمار می رود زیرا معماری به عنوان نمودی از کوشش انسان در راستای انطباق فرهنگی و سازواری با زیست محیط، فراتر از خود می تواند نشان دهنده ساختار اقتصادی و اجتماعی جوامع انسانی باشد. پژوهش حاضر در یک مطالعه موردی و بر اساس الگوی تحرک و اسکان یک جامعه دام پرور کوچ رو، طیف وسیعی از ساختارهای معماری سکونت گاهی را در چشم اندازهای کوهستانی شناسایی و موردبررسی قرار داده، و برای گونه های مختلف معماری موردمطالعه، سه الگوی مکانی- زمانی، اقتصادی- اجتماعی و تاریخی- فرهنگی را پیشنهاد، و نشان می دهد که معماری جوامع دام پرور کوچ رو چگونه در چشم اندازهای زیست محیطی سازواری یافته و چگونه می تواند نشان دهنده ساختار اجتماعی- اقتصادی این جوامع باشد. درنهایت الگوهایی پیشنهادی می شود که می توانند به عنوان یک مقیاس در مطالعات باستان مردم شناسی به کار گرفته شوند.