تاثیر مصرف پودر و عصاره ریشه رازیانه برعملکرد بره های پرواری مهربان

رازیانه از جمله افزودنی های گیاهی است که به عنوان جایگزین آنتی بیوتیک های محرک رشد، در پرورش دام مورد توجه قرار گرفته است. این گیاه دارای نوعی اثر استروژنیک بوده که می تواند سبب افزایش اشتها و بالا رفتن مصرف خوراک در دام ها شده و نرخ رشد را افزایش دهد، اما اطلاعات در این زمینه بسیار محدود می باشد. این پژوهش به منظور بررسی اثر افزودن عصاره و پودر ریشه رازیانه در جیره غذایی بر عملکرد بره های پرواری انجام گرفت.

این آزمایش در قالب یک طرح کاملا تصادفی با 5 تیمار و 5 تکرار با استفاده از 25 راس بره نر از توده گوسفند مهربان با میانگین وزن اولیه 53/4 ± 87/27 کیلوگرم، در ایستگاه تحقیقاتی شیرین سو واقع در کبوترآهنگ از توابع همدان، اجرا شد. تیمار ها شامل: 1- شاهد (بدون دریافت مکمل آزمایشی) ، 2- پودر ریشه گیاه رازیانه به میزان 5 گرم، 3- پودر ریشه گیاه رازیانه به میزان 10 گرم، 4- عصاره الکلی ریشه گیاه رازیانه به میزان 5/7 میلی لیتر و 5- عصاره الکلی ریشه گیاه رازیانه به میزان 15 میلی لیتر به ازای هر راس بره در روز بودند. جیره غذایی به صورت مخلوط کامل تهیه و سه بار در روز، تا حد اشتها، در اختیار دام ها قرار داده شد. دوره عادت دهی بره ها به شرایط آزمایش و جیره های غذایی 14 روزدر نظر گرفته شد و پس از آن دوره اصلی آزمایش 89 روز در نظر گرفته شد که طی آن، تغییرات وزن بره ها، میزان خوراک مصرفی، افزایش وزن روزانه و ضریب تبدیل خوراک تعیین گردید. در پایان آزمایش همه بره ها کشتار شدند و اطلاعات مربوط به راندمان لاشه، ارگان های داخلی و وضعیت ظاهری آن ها بررسی شد.

افزودن 5 و 10 گرم پودر ریشه رازیانه و 5/7 میلی لیتر عصاره آن نسبت به تیمار شاهد و تیمار 15 میلی لیتر عصاره موجب افزایش وزن نهایی بیشتری در بره ها شد. از نظر میانگین افزایش وزن روزانه نیز بین گروه های آزمایشی تفاوت معنی داری مشاهده شد، به نحوی که مصرف پودر گیاه رازیانه در هر دو سطح 5 و 10 گرم و نیز عصاره آن به میزان 5/7 میلی لیتر، سبب افزایش وزن روزانه بالاتری شدند (05/0P<). میانگین ماده خشک مصرفی روزانه بره ها تحت تاثیر تیمار های آزمایشی قرار گرفت (05/0P<) و میزان آن از 1345 تا 1893 گرم متغیر بود. افزودن پودر و یا عصاره ریشه رازیانه سبب تحریک اشتها شد و در نتیجه مصرف خوراک افزایش یافت. در عین حال بالاترین میزان مصرف خوراک در بره هایی مشاهده شد که روزانه 10 گرم پودر ریشه رازیانه را مصرف نمودند (05/0P<). میانگین ضریب تبدیل خوراک در ماه های دوم و سوم و نیز در کل دوره آزمایش، تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار گرفت (05/0P<) ، به نحوی که با مصرف سطح پایین پودر و عصاره ریشه رازیانه، ضریب تبدیل تمایل به کاهش و با مصرف سطوح بالای پودر و عصاره تمایل به افزایش نشان داد. استفاده روزانه 15 میلی لیتر عصاره رازیانه برای هر بره سبب بالا رفتن ضریب تبدیل غذایی (75/7) نسبت به شاهد (40/6) گردید. همچنین با مصرف روزانه 10 گرم پودر رازیانه برای هر بره، ضریب تبدیل غذایی تمایل به افزایش نشان داد. در عین حال ضریب تبدیل خوراک در بره هایی که روزانه 5 گرم پودر (87/5) و یا 5/7 میلی لیتر عصاره (39/6) رازیانه دریافت کرده بودند نسبت به تیمار شاهد تفاوت معنی داری نداشت.
نتیجه گیری کلی: به طور کلی استفاده از مقادیر 5 و 10 گرم پودر گیاه رازیانه و نیز 5/7 میلی لیتر عصاره تهیه شده از آن سبب بالا رفتن سرعت رشد، وزن نهایی بره ها در پایان دوره پروار، وزن لاشه گرم و وزن لاشه سرد شد، اما میانگین راندمان لاشه و دیگر صفات لاشه در گروه های آزمایشی تفاوت معنی داری را نشان نداد.