بررسی معناشناختی واژگان اضداد در ترجمه های قرآن کریم

بخش قابل توجهی از واژگان عربی را لغاتی که اشتراک لفظی دارند، تشکیل می دهد. از جمله مشترکات لفظی، بحث واژگان متضادی هستندکه دو معنای متقابل دارند؛ مانند واژه «شراء» که بر «فروختن» و «خریدن» اطلاق می شود. طبیعی است که مقصود گوینده، یکی از دو معنای متقابل است که می توان با توجه به بافت جمله، سیاق کلام و قرائن موجود، مراد گوینده را به دست آورد. یکی از بحث های مهم در فهم، ترجمه و تفسیر دقیق آیات قرآن کریم بررسی واژگان اضداد است که از عوامل و اسباب پیدایش این واژگان می توان به وضع لغوی، تداخل لهجه ها، تطور لغوی، وام گیری از زبان های دیگر، اسباب بلاغی، عوامل صرفی و... اشاره کرد. در خصوص وجود یا عدم وجود اضداد و منشا پیدایش آن ها میان علمای لغت اختلاف نظر وجود دارد. در مقاله حاضر این اختلاف نظر تبیین شده و چند نمونه از واژگان اضداد در آیات قرآن بررسی و به تاثیرپذیری یا عدم تاثیر آن در ترجمه های مترجمین پرداخته شده است. به عنوان نمونه در بررسی های انجام شده در آیه ?فراغ إلی اهله فجاء بعجل سمین? (ذاریات/ 26) عبارت «راغ» در ترجمه الهی قمشه ای «رفت» و در ترجمه مکارم شیرازی «بازگشت» ترجمه شده است. بنابراین مترجمان از هر دو معنای متضاد استفاده کرده اند و هر کدام یک وجه معنا را ترجیح داده اند.