خوانش نمایشنامه «الامیره تنتظر» و «مسافر لیل» بر مبنای طرح سپهر نشانه ای یوری لوتمان
نویسنده:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
برقراری هر نوع کنش ارتباطی در نظام های اجتماعی، نیازمند نقش راهبری واحد نشانگی است. این عنصر به عنوان کوچک ترین سازوکار کارکردی، توجه بسیاری از اندیشمندان را به خود معطوف داشته است. مهم ترین وجوه آن، رویکرد نشانه شناختی «یوری لوتمان» است که به عنوان حلقه اتصال جامعه شناسی و ادبیات، نیروی خیال را در خدمت جامعه درمی آورد و به عنوان محل تلاقی زبان و فرهنگ «سپهر نشانه ای» نام می گیرد.
از جمله شاخص ترین بسترهای مرتبط با عرصه سوگیری اجتماعی، نمایشنامه است در این حوزه و در ادبیات معاصر عربی، حضور ادیبانی همچون «صلاح عبدالصبور» را شاهد هستیم که در برابر قضایای مهم ملی و فراملی به اشکال گوناگون موضع می گیرند. عبدالصبور، همچون «لوتمان» و «پیرس» ، نه برای زبان، بلکه برای پهنه هستی ساختاری نشانه ای قائل است. او با حرکت در سطحی فراتر در راستای موضع گیری خاصش، به برخی اشیاء و تیپ ها بار نشانه ای نو می بخشد. نمونه بارز این جریان در نمایشنامه های «الامیره تنتظر» و «مسافر لیل» تجلی یافته است. افزون بر قدرت معنی آفرینی شاعر در دو نمایش مزبور، واگرایی اش در برابر موضوعی واحد، در دوره تاریخی یکسان است. لذا این گفتار برآن است تا مقوله حاضر را بر مبنای طرح سپهر نشانه ای لوتمان بررسی نماید. راهکار پیش گرفته در این جستار، درک درست فضای نشانه شناختی هریک از نمایشنامه ها، بازکاوی نشانه های کاربردی با توجه به نظریه لوتمان می باشد.
از جمله شاخص ترین بسترهای مرتبط با عرصه سوگیری اجتماعی، نمایشنامه است در این حوزه و در ادبیات معاصر عربی، حضور ادیبانی همچون «صلاح عبدالصبور» را شاهد هستیم که در برابر قضایای مهم ملی و فراملی به اشکال گوناگون موضع می گیرند. عبدالصبور، همچون «لوتمان» و «پیرس» ، نه برای زبان، بلکه برای پهنه هستی ساختاری نشانه ای قائل است. او با حرکت در سطحی فراتر در راستای موضع گیری خاصش، به برخی اشیاء و تیپ ها بار نشانه ای نو می بخشد. نمونه بارز این جریان در نمایشنامه های «الامیره تنتظر» و «مسافر لیل» تجلی یافته است. افزون بر قدرت معنی آفرینی شاعر در دو نمایش مزبور، واگرایی اش در برابر موضوعی واحد، در دوره تاریخی یکسان است. لذا این گفتار برآن است تا مقوله حاضر را بر مبنای طرح سپهر نشانه ای لوتمان بررسی نماید. راهکار پیش گرفته در این جستار، درک درست فضای نشانه شناختی هریک از نمایشنامه ها، بازکاوی نشانه های کاربردی با توجه به نظریه لوتمان می باشد.
کلیدواژگان:
زبان:
فارسی
صفحات:
67 تا 89
لینک کوتاه:
magiran.com/p1886611
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!