الگوی پراکنش و رقابت بین گونه ای سه گونۀ بلوط در توده های جنگلی بانۀ کردستان

بررسی الگوی مکانی افراد یک گونه و نیز کنش های متقابل آنها به منظور درک پویایی مکانی و زمانی جوامع ضروری است. این تحقیق با هدف تعیین الگوی مکانی سه گونۀ عمدۀ بلوط شامل برودار، مازودار و وی ول در جنگل های زاگرس شمالی و همچنین بررسی رقابت بین گونه ای آنها در جنگل های اطراف بانۀ کردستان انجام گرفت. جمع آوری داده ها با استفاده از شش قطعه نمونۀ یک هکتاری به ابعاد 100*100 متر که به صورت تصادفی انتخاب شدند، انجام گرفت. در داخل این قطعه نمونه ها، نوع گونه ها و مختصات مکانی درختان بلوط به روش فاصله- آزیموت تعیین شد. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از حالت های تک متغیره و دومتغیرۀ آمارۀ او- رینگ به ترتیب به منظور بررسی الگوی مکانی و کنش متقابل گونه های مختلف جنس بلوط انجام گرفت. نتایج نشان داد که الگوی کلی پراکنش پایه های بلوط در مقیاس مکانی کوچک یعنی حداکثر تا فاصلۀ 15 متری کپه ای است، ولی با بزرگ شدن مقیاس بررسی به سمت الگوی تصادفی میل می کند. بررسی رقابت بین گونه ای و کنش متقابل گونه های مختلف جنس بلوط نیز نشان داد که رقابت معنی داری بین آنها وجود ندارد و در بیشتر موارد اثر متقابل از نوع مستقل یا در نهایت جاذبه است. دانه زاد بودن اغلب توده ها، همگنی رویشگاه و نبود رقابت بین گونه ای از عوامل مؤثر در شکل دادن الگوی پراکنش بینابینی کپه ای- تصادفی بلوط ها تعیین شد. با توجه به نبود رقابت معنادار بین پایه های این سه گونۀ بلوط، هر گونه دخالت با هدف احیا و غنی سازی این توده ها باید با رعایت آمیختگی فردی و حفظ الگوی پراکنش کپه ای- تصادفی انجام گیرد و از تک کشتی پرهیز شود.