احیای بافت های درون شهری با رویکرد منطقه بندی+ فرم محور (مطالعۀ موردی:شهر برازجان)

در چند دهة اخیر در ایران رشد جمعیت شهری با توسعة ناموزون افقی شهر و ازبین بردن منابع کشاورزی و طبیعی اطراف شهرها همراه بوده است. در این بین، بسیاری از شهرها منابع فضایی ارزشمند اما فرسوده ای دارند که در حال حاضر راهگشای بسیاری از مشکلات شهرهاست. به همین منظور مسئلة بهسازی و نوسازی این فضاهای با ارزش مدنظر قرار گرفته است. در این بین، رویکرد رشد هوشمند که در ایالات متحدة آمریکا مدل مدیریت رشد است، توجه ویژه ای به ظرفیت های درونی شهر دارد؛ بنابراین، ایدة اصلی پژوهش حاضر توسعة درونی شهر با تاکید بر توسعة مجدد بافت های فرسوده است. برای این منظور در این مقاله از مدل منطقه بندی فرم محور، یکی از ابزارهای اجرایی رویکرد رشد هوشمند، با پهنه بندی کردن شهر برازجان در محیط نرم افزاری GIS استفاده کرده ایم تا سیاست «کد توسعه» نقشة «زون بندی عرضی» و توان و استعداد توسعة بافت های فرسودة شهر بررسی شود. این پژوهش از نظر هدف جزء پژوهش های کاربردی- پژوهشی، و از نظر روش جزء پژوهش های توصیفی- تحلیلی و اسنادی- میدانی است. در روند پژوهش نیز مطالعاتی بر بافت فرسوده در زمینه های جمعیتی، کاربری، کالبدی و دسترسی انجام شده است. براساس مدل منطقه بندی فرم محور مشخص شده است که بافت های فرسودة شهر برازجان پتانسیل لازم را برای توسعة درونی شهر دارند. براساس این مدل، الگوی TND برای توسعة محله های مسکونی و الگویRCD، برای توسعة محله های مسکونی و تجاری استفاده شده است.