تجزیۀ دووجهی داده های به دست آمده از تلاقی دای آلل در توده های بومی طالبی ایرانی

آگاهی بهنژادگران از ساختار و چگونگی مدیریت و مهار ژنتیکی هر صفتی، موجب انتخاب بهترین روش بهنژادی و موفقیت در برنامه های بهنژادی خواهد شد. در این راستا مدیریت و مهار ژنتیکی سه صفت مهم عملکرد، زودرسی و میزان مواد جامد محلول، در قالب طرح تلاقی دی آلل کامل برای هفت تودۀ طالبی ایرانی بررسی شد. نتایج نشان داد، والد دستجردی قابلیت ترکیب پذیری عمومی (GCA) بالایی برای صفت زودرسی میوه داشت که با توجه به معنی دار بودن قابلیت ترکیب پذیری عمومی برای این صفت در هر سال (97/3- و 78/3-) ، می توان اظهار داشت که اثر افزایشی ژن ها در مدیریت و مهار این صفت نقش مهمی دارند، بنابراین می توان از این والد در برنامه های بهنژادی آینده برای تولید رقم های زودرس استفاده کرد. والدهای ساوه ای و مگسی نیز برای صفت مواد جامد محلول بالاترین قابلیت ترکیب پذیری عمومی را داشتند و می توانند برای تولید رقم های با قند بالا مورد توجه قرار گیرند. والد شاه آبادی با محک (تستر) ریش بابا و والد ریش بابا با محک تیل طرق در هر دو سال جفت مناسبی برای تولید دورگ های شاه آبادی × ریش بابا و ریش بابا × تیل طرق برای تولید رقم های با عملکرد بالا مورد توجه قرار گیرند. همچنین والد ساوه ای با والدهای شاه آبادی، تیل طرق و دستجردی و والد مگسی با والدهای ساوه ای، ریش بابا در ردیف جفت مناسب برای تولید دورگ های با میزان قند بالا قرار گرفتند. نتایج نشان داد، انتخاب والدین برای دو صفت زودرسی و مواد جامد محلول و همچنین تولید دورگ برای صفت عملکرد، می تواند در برنامه های بهنژادی طالبی مؤثر باشد.